ค้นหางานศิลปกรรม
ฐานข้อมูลศิลปกรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
สถาปัตยกรรมปรางค์กู่
ปรางค์กู่เป็นโบราณสถานอีกแห่งหนึ่งที่มีแผนผังและลักษณะเหมือนกับโบราณสถานที่ได้พบหลักฐานว่าเป็นอโรคยาศาล ที่สร้างขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 18 ก็คือ มีองค์ประธานอยู่ตรงกลาง 1 องค์ บรรณาลัยด้านหน้า 1 หลัง ล้อมด้วยกำแพงซึ่งมีโคปุระเฉพาะด้านหน้าทั้งหมด ก่อด้วยอิฐศิลาแลงยกเว้นกรอบประตูหน้าต่าง ทับหลัง เสาประดับล้วนเป็นหินทราย หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ทิศตะวันออกเฉียงเหนือของปรางค์มีสระน้ำ 1 สระ ยังคงสภาพสมบูรณ์ โดยเฉพาะองค์ประธานซึ่งมีผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสขนาด 5 เมตร ย่อมุมไม้สิบสอง ด้านหน้ามีประตูทำเป็นมุขยื่นออกมา ผนังปรางค์อีก 3 ด้านเป็นประตูหลอก จำหลักภาพตรงกลางเป็นพระพุทธรูปประทับนั่งปางสมาธิ ซึ่งจับท่อนพวงมาลัยไว้ด้วยมือทั้งสองข้าง ด้านข้างทางซ้ายและขวาจำหลักรูปพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร 4 กร กับรูปนางปรัชญาปารมิตา ด้านหน้ามีทับหลังเช่นกัน สันนิษฐานว่าสลักเป็นภาพเดียวกัน แต่ปัจจุบันลบเลือนมาก ที่ช่องประตูหลอกด้านทิศเหนือยังมีพระพุทธรูปศิลาปางสมาธิ ศิลปะแบบทวาราวดี ขนาดสูง 1.75 เมตร หน้าตักกว้าง 7.5 เมตร ประดิษฐานอยู่ 1 องค์ ซึ่งเป็นของที่เคลื่อนย้ายมาจากที่อื่น
สถาปัตยกรรมปราสาทบ้านบุ
เป็นอาคารรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ทอดยาวไปตามทิศตะวันออก - ตะวันตก มีทางเข้าด้านหน้าซึ่งหันไปทางทิศตะวันออก ช่วงหลังเป็นตัวปราสาทซึ่งแบ่งเป็นห้องรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสส่วนกรอบประตูทางเข้ามีการนำศิลาทรายซึ่งมีลวดลายดอกไม้สี่กลีบแต่เดิมมาใช้ในการก่อสร้าง โดยหันแผ่นศิลาทรายด้านสลักลวดลายเข้าข้างใน คล้ายกับปรางค์หินแดงที่ปราสาทหินพิมาย ในการนำวัสดุในศิลปะเก่ากว่ากลับมาใช้ใหม่อีกครั้งหนึ่ง นอกจากนี้ยังได้พบบัวยอดปราสาทขนาดใหญ่ในรูปแบบศิลปะร่วมแบบบายน ดังเช่นยอดโคปุระของปราสาทพระขรรค์ในกัมพูชา ทางเดินเชื่อมด้านทิศใต้มีการเจาะช่องหน้าต่าง 3 ช่อง และตรงมุขอีก 1 ช่อง ด้านเหนือก่อทึบในขณะที่ส่วนบนหักพังจนเกือบหมด และมีหลังคาโค้งเหนือทางเดินที่สร้างระหว่างตัวปราสาทกับมุข
สถาปัตยกรรมสิม
สิมหลังนี้เป็นสิมขนาดใหญ่ ฐานยกสูงแอ่นขึ้นด้านหน้าเล็กน้อย มีมุขโถงด้านหน้า หน้าบันหรือสีหน้าสลักไม้ประดับด้วยรวงผึ้งเป็นแผ่นไม้โค้ง หลังคาไม่ซ้อนชั้น เครื่องลำยองได้รับการบูรณะเป็นแบบรัตนโกสินทร์แล้วแต่ยังปรากฏรูปนาคบริเวณคันทวยหรือแขนนาง มีวันแล่นเป็นครีบบริเวณสันหลังคาตรงกลางเป็นช่อฟ้าหรือสัตตะบูริพัน
สถาปัตยกรรมพระธาตุหนองสามหมื่น
เจดีย์อยู่ในผังเพิ่มมุม มีลายประทักษิณด้านล่างรองรับฐานสิงห์สองฐานต่อด้วยฐานบัวคว่ำบัวหงายคาดลูกแก้วอกไก่ 1 เส้น เรือนธาตุตกแต่งด้วยลายกาบบน-กาบล่าง มีการประดับพระพุทธรูปภายในซุ้ม เหนือขึ้นไปเป็นหลังคาลาด เรือนชั้นซ้อนมีการจำลองเรือนธาตุขึ้นไปและมีการเพิ่มปราสาทจำลองหรือยอดซุ้มเหนือหลังคาทั้ง 4 ด้าน ส่วนยอดเป็นเจดีย์ทรงระฆังสี่เหลี่ยม
สถาปัตยกรรมเจดีย์ประธาน วัดเทพพลประดิษฐาราม
เจดีย์องค์เป็นเจดีย์ทรงปราสาทในผังเพิ่มมุม ฐานเขียงสี่เหลี่ยมด้านล่างรองรับฐานบัวเข่าพรหมในผังเพิ่มมุมต่อด้วยเรือนธาตุซ้อนกัน 2 ชั้น มีซุ้มที่ด้านทั้ง 4 โดยซุ้มที่เรือนธาตุชั้นแรกมีการประดิษฐานพระพุทธรูปแต่ซุ้มที่เรือนธาตุชั้น 2 ไม่สามารถประดิษฐานพระพุทธรูปได้ ส่วนยอดประกอบด้วยองค์ระฆัง บัลลังก์และปลียอด
สถาปัตยกรรมพระธาตุบังพวน
เจดีย์องค์นี้เป็นเจดีย์ทรงปราสาทในผังเพิ่มมุม ด้านล่างเป็นฐานเขียงต่อด้วยต่อด้วยฐานบัวเข่าพรหม ต่อด้วยเรือนธาตุในผังสี่เหลี่ยมมีซุ้มจระนำแบบซุ้มลด ทั้ง 4 ด้าน ส่วนยอดเป็นองค์ระฆังในผังสี่เหลี่ยมและต่อด้วยปล้องไฉน
สถาปัตยกรรมพระธาตุท่าอุเทน
เจดีย์องค์นี้เป็นเจดีย์ทรงปราสาทมีเรือนธาตุ 2 ชั้น ชั้นล่างเป็นคูหา เรือนธาตุมีการทำประตูหลอกทั้ง 4 ทิศ มีการตกแต่งซุ้มลักษณะคล้ายใบไม้ขนาดใหญ่และตกแต่งที่เสาประดับผนังและเสามุมด้วยลายปูนปั้น ต่อด้วยเรือนธาตุจำลองอีกหนึ่งชั้นและองค์ระฆังสี่เหลี่ยมประดับลวดลาย ส่วนยอดเป็นทรงบัวเหลี่ยมยืดสูง
สถาปัตยกรรมเจดีย์ทรงบัวเหลี่ยม
เจดีย์องค์นี้เป็นเจดีย์ทรงระฆังสี่เหลี่ยม ส่วนล่างเป็นฐานเขียงในผังสี่เหลี่ยมต่อด้วยฐานบัวคว่ำบัวหงายคาดลูกแก้วอกไก่ องค์ระฆังอยู่ในผังสี่เหลี่ยมตกแต่งด้วยลายกลีบบัวโดยรอบต่อด้วยบัลลังก์เป็นบัวคว่ำบัวหงายคาดลูกแก้วอกได่และปล้องไฉนสี่เหลี่ยม
