ค้นหางานศิลปกรรม
ฐานข้อมูลศิลปกรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ปรางค์กู่
คำสำคัญ :
| ชื่อเรียกอื่น | บ้านเมืองเก่า | 
|---|---|
| ชื่อหลัก | ปรางค์กู่ | 
| ชื่ออื่น | บ้านเมืองเก่า | 
| ประเภทงานศิลปะ | สถาปัตยกรรม | 
| ที่อยู่ | บ้านหนองบัว | 
| ตำบล | ในเมือง | 
| อำเภอ | เมือง | 
| จังหวัด | ชัยภูมิ | 
| ภาค | ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ | 
| ประเทศ | ไทย | 
| พิกัดภูมิศาสตร์ ค่าองศาทศนิยม | Lat : 15.806508 Long : 102.045176 | 
| พิกัดภูมิศาสตร์ พิกัดกริด | Zone : 48 P Hemisphere : N E : 183368.98 N : 1749780.68 | 
| ตำแหน่งงานศิลปะ | ตั้งอยู่กึ่งกลางแผนผังรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า หันหน้าไปทางทิศตะวันออก | 
| ประวัติการสร้าง | สันนิษฐานว่า พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 โปรดให้สร้างปรางค์กู่ขึ้นระหว่าง พ.ศ. 1728-1763 เพื่ออุทิศแก่พระพุทธเจ้าไภษัชยคุรุ พระพุทธเจ้าแห่งการแพทย์ พร้อมด้วยพระโพธิสัตว์ 2 พระองค์ เพื่อประทานความไม่มีโรคภัยแก่ประชาชนของพระองค์ | 
|---|---|
| กระบวนการสร้าง/ผลิต | ศิลาแลง | 
| ลักษณะทางศิลปกรรม | ปรางค์กู่เป็นโบราณสถานอีกแห่งหนึ่งที่มีแผนผังและลักษณะเหมือนกับโบราณสถานที่ได้พบหลักฐานว่าเป็นอโรคยาศาล ที่สร้างขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 18 ก็คือ มีองค์ประธานอยู่ตรงกลาง 1 องค์ บรรณาลัยด้านหน้า 1 หลัง ล้อมด้วยกำแพงซึ่งมีโคปุระเฉพาะด้านหน้าทั้งหมด ก่อด้วยอิฐศิลาแลงยกเว้นกรอบประตูหน้าต่าง ทับหลัง เสาประดับล้วนเป็นหินทราย หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ทิศตะวันออกเฉียงเหนือของปรางค์มีสระน้ำ 1 สระ ยังคงสภาพสมบูรณ์ โดยเฉพาะองค์ประธานซึ่งมีผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสขนาด 5 เมตร ย่อมุมไม้สิบสอง ด้านหน้ามีประตูทำเป็นมุขยื่นออกมา ผนังปรางค์อีก 3 ด้านเป็นประตูหลอก จำหลักภาพตรงกลางเป็นพระพุทธรูปประทับนั่งปางสมาธิ ซึ่งจับท่อนพวงมาลัยไว้ด้วยมือทั้งสองข้าง ด้านข้างทางซ้ายและขวาจำหลักรูปพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร 4 กร กับรูปนางปรัชญาปารมิตา ด้านหน้ามีทับหลังเช่นกัน สันนิษฐานว่าสลักเป็นภาพเดียวกัน แต่ปัจจุบันลบเลือนมาก ที่ช่องประตูหลอกด้านทิศเหนือยังมีพระพุทธรูปศิลาปางสมาธิ ศิลปะแบบทวาราวดี ขนาดสูง 1.75 เมตร หน้าตักกว้าง 7.5 เมตร ประดิษฐานอยู่ 1 องค์ ซึ่งเป็นของที่เคลื่อนย้ายมาจากที่อื่น | 
| ข้อมูลที่สำคัญทางวิชาการ | เป็นหนึ่งในศาสนสถานประจำอโรคยศาลที่สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 | 
| ยุค | ประวัติศาสตร์ | 
| สมัย/รูปแบบศิลปะ | บายน | 
| อายุ | พุทธศตวรรษที่ 18 | 
| ลัทธิ/นิกาย | มหายาน | 
| ศาสนา/ความเชื่อที่เกี่ยวข้อง | พุทธมหายาน | 
| งานศิลปะที่เกี่ยวข้อง | 
| รูปแบบลิขสิทธิ์ | Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND) | 
|---|---|
| เจ้าของสิทธิ์ | ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) | 
| วันที่จัดทำข้อมูล | 2016-05-27 | 
| ผู้จัดทำข้อมูล | รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง | 
| บรรณานุกรม | สิวิกา ประกอบสันติสุข. การศึกษาศิลปะเขมรแบบบายนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ ภาควิชาโบราณคดี บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2531. สุริยวุฒิ สุขสวัสดิ์, ม.ร.ว. บรรณาธิการ. ปราสาทหินและทับหลัง. กรุงเทพฯ : โครงสืบสานมรดกและวัฒนธรรมไทย, 2542. | 
 
                    
                