ค้นหางานศิลปกรรม
ฐานข้อมูลศิลปกรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
พระพรหม
คำสำคัญ : พระพรหม, พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร, ลพบุรี, ศิลปะเขมรในประเทศไทย, บาแค็ง
| ชื่อหลัก | พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร |
|---|---|
| ประเภทงานศิลปะ | ประติมากรรม |
| ตำบล | พระบรมมหาราชวัง |
| อำเภอ | เขตพระนคร |
| จังหวัด | กรุงเทพมหานคร |
| ภาค | ภาคกลาง |
| ประเทศ | ไทย |
| พิกัดภูมิศาสตร์ ค่าองศาทศนิยม | Lat : 13.7576 Long : 100.492222 |
| พิกัดภูมิศาสตร์ พิกัดกริด | Zone : 47 P Hemisphere : N E : 661329.97 N : 1521418.09 |
| ตำแหน่งงานศิลปะ | จัดแสดงภายในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร |
| ประวัติการสร้าง | ไม่ปรากฏหลักฐานเอกสารที่เกี่ยวข้องกับประวัติการสร้าง แต่จากรูปแบบของผ้านุ่งและการทำพระฑาฏิกะ (เครา) ที่คล้ายกับประติมากรรมศิลปะเขมรแบบบาแค็ง อายุราวพุทธศตวรรษที่ 15 จึงเชื่อว่าพระพรหมองค์นี้สร้างขึ้นในระยะเวลาเดียวกันนี้ |
|---|---|
| กระบวนการสร้าง/ผลิต | หินทรายแกะสลัก |
| ลักษณะทางศิลปกรรม | ประติมากรรมพระพรหมอยู่ในอิริยาบถยืนบนฐานหน้ากระดาน พระชงฆ์ซ้ายและพระกรขวาล่างชำรุดสูญหาย พระพักตร์ทั้งสี่มีรูปแบบเหมือนกัน กล่าวคือ รูปพระพักตร์เหลี่ยม คิ้ว 2 ข้างเกือบเป็นเส้นตรงและคมเป็นสัน พระเนตรเบิกโพรง พระนาสิกใหญ่ พระโอษฐ์แบะ มีพระมัสสุอยู่เหนือพระโอษฐ์ พระฑาฐิกะสลักนูนเห็นเด่นชัดโดยสลักยาวต่อเนื่องจากพระกรรเจียก (ขมับ) พระฑาฐิกะบริเวณพระหนุ (คาง) เป็นมุมแหลม พระกรรเจียกเป็นมุมแหลม รูปแบบของพระพักตร์และองค์ประกอบต่างๆ ที่กล่าวมานี้เทียบได้กับประติมากรรมศิลปะเขมรแบบบาแค็ง กระบังหน้าขนาดใหญ่ไม่ประดับตกแต่งลวดลาย มวยพระเกศาทรงกระบอกไม่ประดับตกแต่งเช่นกัน พระวรกายช่วงบนเปล่าเปลือย มีสี่กร พระวรกายช่วงล่างนุ่งสมพตสั้น ชายผ้าพาดยาวอยู่ตรงกลาง มีเข็มขัดผ้ารัดที่บริเวณพระโสณี ปลายเข็มขัดผ้าห้อยตกลงมาเหนือพระอูรุ (หน้าขา) ผ้านุ่งเช่นนี้เทียบได้กับศิลปะเขมรแบบาแค็ง เพียงแต่ว่าพระพรหมองค์นี้ไม่มีเส้นริ้วตามแนวตั้งประดับผ้านุ่ง ซึ่งการประดับเส้นริ้วนี้เป็นสิ่งที่พบได้ในศิลปะเขมรแบบบาแค็ง |
| ข้อมูลที่สำคัญทางวิชาการ | ประติมากรรมพระพรหมลอยตัวในศิลปะเขมรในประเทศไทยมีตัวอย่างน้อยมาก องค์นี้นับว่าเป็นพระพรหมลอยตัวที่สมบูรณ์ที่สุด |
| ยุค | ประวัติศาสตร์ |
| สมัย/รูปแบบศิลปะ | ลพบุรี, เขมรในประเทศไทย, บาแค็ง |
| อายุ | พุทธศตวรรษที่ 15 |
| ศาสนา | พราหมณ์ |
| รูปแบบลิขสิทธิ์ | Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND) |
|---|---|
| เจ้าของสิทธิ์ | ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) |
| วันที่จัดทำข้อมูล | 2016-09-30 |
| ผู้จัดทำข้อมูล | รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง |
| บรรณานุกรม | สุภัทรดิศ ดิศกุล, หม่อมเจ้า. ประติมากรรมขอม. กรุงเทพฯ : กรุงสยามการพิมพ์, 2515. สุภัทรดิศ ดิศกุล. ศิลปะขอม. กรุงเทพฯ : องค์การค้าของคุรุสภา, 2533. สุภัทรดิศ ดิศกุล, หม่อมเจ้า. ศิลปะสมัยลพบุรี. กรุงเทพฯ : มหาวิทาลัยศิลปากร, 2547. |
