ศิวลึงค์

ไม่ปรากฏหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับประวัติการสร้าง

หินทรายแกะสลัก

พบจากอำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว

ศิวลึงค์ประกอบด้วยส่วนสำคัญ 3 ส่วน ล่างสุดเป็นสี่เหลี่ยม ตรงกลางเป็นแปดเหลี่ยม บนสุดเป็นวงกลม

ศิวลึงค์องค์นี้สภาพสมบูรณ์ เป็นศิวลึงค์ในศิลปะเขมรในประเทศไทยที่สำคัญตัวอย่างหนึ่ง

- ตามปกติส่วนสี่เหลี่ยมและแปดเหลี่ยมจะอยู่ภายใต้ฐานโยนี เหลือพ้นจากฐานโยนีเพียงวงกลมเท่านั้น

- องค์ประกอบทั้ง 3 ส่วนของศิวลึงค์อันได้แก่ สี่เหลี่ยม แปดเหลี่ยม และวงกลม มีความหมายแทนถึงเทพเจ้าตรีมูรติในศาสนาพราหมณ์ สี่เหลี่ยมเรียกว่าพรหมภาคแทนพระพระพรหมผู้สร้าง แปดเหลี่ยมเรียกว่าวิษณุภาคแทนพระวิษณุผู้รักษา และวงกลมเรียกว่ารุทรภาคแทนพระศิวะผู้ทำลาย

สุภัทรดิศ ดิศกุล, หม่อมเจ้า. ประติมากรรมขอม. กรุงเทพฯ : กรุงสยามการพิมพ์, 2515.

สุภัทรดิศ ดิศกุล. ศิลปะขอม. กรุงเทพฯ : องค์การค้าของคุรุสภา, 2533.

สุภัทรดิศ ดิศกุล, หม่อมเจ้า. ศิลปะสมัยลพบุรี. กรุงเทพฯ : มหาวิทาลัยศิลปากร, 2547.