ทับหลังจากปราสาทเขาน้อยหลังเหนือ

ไม่ปรากฏหลักฐานเอกสารที่กล่าวถึงการสร้างโดยตรง แต่จากรูปแบบศิลปกรรมที่เป็นทับหลังแบบไพรกเมง ทำให้กำหนดอายุได้ว่าควรสร้างขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 13

หินทรายแกะสลัก

ค้นพบจากปราสาทหลังเหนือของปราสาทเขาน้อย อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว

ทับหลังทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า ตรงกลางสลักลายเส้นตรงที่มีส่วนปลายเป็นวงโค้งพาดผ่านกลางทับหลัง ลานเส้นตรงที่มีปลายเป็นวงโค้งนี้ตกแต่งด้วยลายวงรูปไข่ที่มีลวดลายตกแต่งอยู่ภายในและภายนอกจำนวน 5 วงเป็นองค์ประกอบหลัก ใต้ลายเส้นตรงสลักลายพวงมาลัยและอุบะ ถัดจากปลายวงโค้งทั้งสองข้างเป็นรูปสิงห์ในท่ายืน ปลายวงโค้งและสิงห์รองรับด้วยแท่นฐานสี่เหลี่ยม ตรงกลางระหว่างแท่นสี่เหลี่ยมในตำแหน่งขอบล่างของทับหลังสลักตกแต่งด้วยลายกนก

ทับหลังชิ้นนี้พบที่ปราสาทหลังเหนือของปราสาทเขาน้อย อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว เป็นทับหลังแบบไพรกเมง ราวพุทธศตวรรษที่ 13 นับว่าเป็นทับหลังรุ่นแรกๆ ที่พบในดินแดนไทย

วิสันธนี โพธิสุนทร. ปราสาทเขาน้อย จังหวัดปราจีนบุรี. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2533.

สมิทธิ ศิริภัทร์ และมยุรี วีระประเสริฐ. ทับหลัง. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2533.