พระพุทธรูปปางมารวิชัย

ไม่มีประวัติการสร้าง แต่จากรูปแบบสามารถกำหนดอายุอยู่ในรัชกาลพระเมืองแก้ว คือ กล่งพุทธศตวรรษที่ 21

หล่อสำริด

พระพุทธรูปองค์นี้แสดงปางมารวิชัยประทับนั่งขัดสมาธิราบบนฐานหน้าบัวคว่ำบัวหงายในผังแปดเหลี่มที่มีการเจาะช่องกระจก ส่วนฐานที่ขารองรับ 3 ขา พระพักตร์รูปไข่ ขมวดพระเกศาเล็ก พระเนตรหรี่เหลือบต่ำ พระโอษฐ์แย้ม พระหนุเป็นปม พระรัศมีเป็นเปลวสูง พระวรกายผอมบางสมส่วน ชายสังฆาฏิแผ่นใหญ่ยาวถึงพระนาภีปลายแตกเป็นเขี้ยวตะขาบ นิ้วพระหัตถ์ทั้ง 4 ยาวเท่ากัน

ตัวอย่างพระพุทธรูปศิลปะล้านนาในรัชกาลพระเมืองแก้ว

ขารองรับ 3 ขาที่ฐานเดิมคือสายท่อหรือชนวนสำหรับหล่อพระพุทธรูป ซึ่งตามปกติจะตัดทิ้งแต่พระพุทธรูปในรัชกาลพระเมืองแก้วนิยมเก็บไว้ จึงเป็นสิ่งที่ช่วยในการกำหนดอายุพระพุทธรูปองค์นี้ได้ชัดเจนขึ้น

1. พระเจ้าเก้าตื้อ วัดสวนดอก จังหวัดเชียงใหม่ ตัวอย่างพระพุทธรูปในรัชกาลพระเมืองแก้วที่มีลักษณะโดยภาพรวมเหมือนกันแต่พระเจ้าเก้าตื้อประทับนั่งบนฐานเขียงซึ่งอาจเกิดจากขนาดพระพุทธรูปที่ใหญ่ก็ได้

2. พระพุทธรูปปางมารวิชัยมีจารึก พ.ศ. 2040 วัดพันเตา จังหวัดเชียงใหม่ ตัวอย่างพระพุทธรูปที่มีพุทธศิลป์เหมือนกันทุกประการและมีจารึกระบุศักราชชัดเจนสามารถใช้เป็นตัวอย่างในการช่วยกำหนดอายุพระพุทธรูปองค์นี้ได้

ศักดิ์ชัย สายสิงห์. พระพุทธรูปในประเทศไทย : รูปแบบ พัฒนาการ และความเชื่อของคนไทย. กรุงเทพฯ: ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2556.

สันติ เล็กสุขุม. ศิลปะภาคเหนือ : หริภุญไชย-ล้านนา. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ, 2555.