เจดีย์อิสรภาพ จ.จันทบุรี

พระยาพิพิธไสยสุนทรการ ผู้ว่าราชการเมืองตราดสร้างเจดีย์อิสรภาพขึ้นร่วมกับชาวจันทบุรี เมื่อ พ.ศ.2447 เพื่อเป็นที่ระลึกในโอกาสที่จังหวัดจันทบุรีได้รับอิสรภาพจากการยึดครองของฝรั่งเศสเป็นเวลา 11 ปี

ก่ออิฐถือปูน

เจดีย์ก่ออิฐถือปูนทาสีขาว มีฐานประทักษิณที่มีพนักระเบียงในผังสี่เหลี่ยมจัตุรัส ประดับพนักระเบียงด้วยกระเบื้องเคลือบปรุลายแบบจีน มีกำแพงแก้วเตี้ยในผังสี่เหลี่ยมจัตุรัสล้อมรอบ รองรับเจดีย์ทรงระฆังในผังกลม ประกอบด้วยฐานบัวคว่ำบัวหงาย ชุดมาลัยเถา บัวลูกแก้วอกไก่เป็นส่วนรองรับองค์ระฆัง แต่ละชั้นค่อนข้างยืดสูง ถัดขึ้นไปเป็นองค์ระฆัง บัลลังก์สี่เหลี่ยม เสาหาน ปล้องไฉนและปลียอด

จังหวัดจันทบุรีได้ถูกฝรั่งเศสยึดครองตั้งแต่ พ.ศ. 2436-2447 (ร.ศ.112–123) เป็นเวลารวมทั้งสิ้น 11 ปี ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่สืบเนื่องจากวิกฤตการณ์ ร.ศ.112 ภายหลังจากที่ได้รับอิสรภาพเมื่อพ.ศ. 2477 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้มีการจัดการฉลองอย่างยิ่งใหญ่ในโอกาสที่ฝรั่งเศสได้คืนเมืองจันทบุรีให้กับสยาม ในครั้งนั้นพระยาพิพิธไสยสุนทรการ ผู้ว่าราชการเมืองตราดซึ่งเป็นชาวจันทบุรีได้ทำการสร้างเจดีย์อิสรภาพขึ้นร่วมกับชาวจันทบุรี เจดีย์อิสรภาพนี้เป็นเจดีย์ที่สร้างครอบเจดีย์องค์เดิมที่เคยมีอยู่บนป้อมไพรีพินาศบนเขาแหลมสิงห์ที่สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 3 เพื่อป้องกันศึกญวน โดยตำแหน่งของเจดีย์องค์นี้อยู่บนยอดเขาที่สามารถมองเห็นได้ในระยะไกลเมื่อเดินทางสัญจรทางเรือผ่านแหลมสิงห์เพื่อไปยังเมืองจันทบุรี

พุทธิตา เวฬุวรรณ. รายงานการวิจัยเรื่องการศึกษาแหล่งประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมฝรั่งเศสในจังหวัดจันทบุรี กรณีศึกษา : เหตุการณ์พิพาทไทย-ฝรั่งเศส ร.ศ.112. กรุงเทพฯ : สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2555.

หลวงสาครคชเขตต์ (ป. สาคริกานนท์). จดหมายเหตุความทรงจำสมัยฝรั่งเศสยึดจันทบุรี ตั้งแต่ พ.ศ. 2436 ถึง พ.ศ. 2447. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2552.