จิตรกรรมเรื่องพระพุทธสิหิงค์

รัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญพระพุทธสิหิงค์กลับมาประดิษฐานไว้ในพระอุโบสถ วัดบวรสถานสุทธาวาส และโปรดเกล้าฯ ให้เขียนภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องตำนานพระพุทธสิหิงค์และพระอดีตพุทธเจ้า แต่เมื่อสิ้นรัชกาลก็มิได้อัญเชิญพระพุทธสิหิงค์ไปประดิษฐานในพระอุโบสถ โดยยังคงประดิษฐาน ณ พระที่นั่งพุทไธสวรรย์ ในพระราชวังบวรสถานมงคลตราบจนปัจจุบัน จิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถสันนิษฐานว่าเป็นฝีมือช่างในช่วงรัชกาลที่ 3-4 โดยพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอิศราพงศ์ ต้นราชสกุลอิศรศักดิ์ พระราชโอรสของสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพเป็นแม่กองควบคุมการเขียนภาพ โดยมีภาพเขียนของครูช่างที่สำคัญ เช่น พระอาจารย์แดงวัดหงส์รัตนาราม เขียนภาพชนช้างที่ห้องด้านมุขตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นต้น

ภาพเขียนสีฝุ่น

จิตรกรรมเรื่องพระพุทธสิหิงค์เขียนบริเวณผนังระหว่างช่องหน้าต่าง แบ่งองค์ประกอบภาพเป็นกลุ่มๆโดยมีแนวภูเขา ต้นไม้ แม่น้ำ และสถาปัตยกรรมต่างๆ ที่มีทั้งแบบไทย จีน และตะวันตก เป็นแนวแบ่งกลุ่มภาพเพื่อเล่าเหตุการณ์ที่สำคัญของเรื่อง มีภาพธรรมชาติและทิวทัศน์เป็นฉากหลัง มีการแสดงระยะใกล้-ไกล และใช้เส้นขอบฟ้า ซึ่งลักษณะเหล่านี้บ่งบอกถึงอิทธิพลจากศิลปะตะวันตกที่เข้ามาในช่วงรัชกาลที่ 3-4

จิตกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถวัดบวรสถานสุทธาวาสเขียนเล่าเรื่องตำนานพระพุทธสิหิงค์ ซึ่งเป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองสำคัญที่เชื่อกันว่ามีที่มาจากเกาะลังกา สันนิษฐานว่าภาพจิตรกรรมเรื่องนี้เขียนขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 4 เนื่องจากโปรดเกล้าฯ ให้พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวอัญเชิญพระพุทธสิหิงค์ที่ย้ายจากพระราชวังบวรสถานมงคลไปประดิษฐานที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ให้กลับมาประดิษฐานในพระราชวังบวรสถานมงคลดังเดิม

แนวคิดในการนำเสนอภาพจิตรกรรมจึงมีความสอดคล้องกับพระพุทธรูปประธานตามที่มีพระราชดำริ แต่พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตก่อน พระพุทธสิหิงค์จึงยังมิได้อัญเชิญมาที่พระอุโบสถ

ตำนานพระพุทธสิหิงค์

เกษร อินทร์ขำ, เรียบเรียง. จิตรกรรมฝาผนังวัดบวรสถานสุทธาวาส (พระแก้ววังหน้า). กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม, 2557.