พระพุทธรูปไสยาสน์

คำสำคัญ : พระพุทธรูป, วัดธรรมจักรเสมาราม, เมืองเสมา, พระพุทธรูปไสยาสน์

ชื่อหลัก	วัดธรรมจักรเสมาราม
ชื่ออื่น	เมืองเสมา
ประเภทงานศิลปะ	ประติมากรรม
ตำบล	เสมา
อำเภอ	สูงเนิน
จังหวัด	นครราชสีมา
ภาค	ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ประเทศ	ไทย
พิกัดภูมิศาสตร์ ค่าองศาทศนิยม	Lat : 14.916724 Long : 101.79386
พิกัดภูมิศาสตร์ พิกัดกริด	Zone : 47 P Hemisphere : N E : 800532.5 N : 1650935.83
ตำแหน่งงานศิลปะ	ภายในอาคารพระพุทธไสยาสน์

ประวัติการสร้าง	ไม่ทราบประวัติการสร้างที่แน่ชัด แต่จากรูปแบบทางศิลปกรรมเชื่อว่าสร้างขึ้นในสมัยทวารวดี
กระบวนการสร้าง/ผลิต	ก่อหินทราย
ลักษณะทางศิลปกรรม	พระพุทธรูปสร้างโดยการนำเอาหินทรายขนาดใหญ่มาเรียงกันแล้วสลักเป็นพระพุทธรูป ประทับไสยาสน์แบบตะแคงขวาหรือสีหไสยาสน์ พระกรขวาวางราบกับพื้นรองรับพระเศียร พระวรกายเหยียวยาว พระกรซ้ายวางทับอยู่ด้านบน พระบาททั้ง 2 ข้างวางเสมอกัน พระพักตร์ทำจากหินทรายหลายก้อนมาเรียงซ้อนกัน มีรูปแบบทั่วไปตามศิลปะทวารวดี คือ พระพักตร์แลดูเหลี่ยม พระขนงเป็นสันและต่อเป็นปีกกา พระเนตรเหลือบต่ำและโปน พระนาสิกใหญ่ พระโอษฐ์แบะกว้าง
ข้อมูลที่สำคัญทางวิชาการ	พระพุทธรูปองค์นี้เป็นพระพุทธไสยาสน์ที่ใหญ่สุดในสมัยทวารวดี สะท้อนความสัมพันธ์ทางศิลปวัฒนธรรมระหว่างภาคกลางกับภาคอีสาน โดยเฉพาะเมืองเสมา ได้เป็นอย่างดี
ยุค	ประวัติศาสตร์
สมัย/รูปแบบศิลปะ	ทวารวดี
อายุ	พุทธศตวรรษที่ 12-16
ศาสนา	พุทธ
ศาสนา/ความเชื่อที่เกี่ยวข้อง	พุทธศาสนา

รูปแบบลิขสิทธิ์	Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)
เจ้าของสิทธิ์	ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
วันที่จัดทำข้อมูล	2016-08-19
ผู้จัดทำข้อมูล	รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง
บรรณานุกรม	ทนงศักดิ์ หาญวงศ์. “พระนอนวัดธรรมจักรเสมาราม” ศิลปากร ปีที่ 34, ฉบับที่ 6 (2534), หน้า 60-77. ผาสุข อินทราวุธ, ทวารวดี การศึกษาเชิงวิเคราะห์จากหลักฐานทางโบราณคดี. กรุงเทพฯ : อักษรสมัย, 2542. รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง, ทวารวดีในอีสาน. กรุงเทพฯ : มติชน, 2558. ศักดิ์ชัย สายสิงห์, ศิลปะทวารวดี วัฒนธรรมพุทธศาสนายุคแรกเริ่มในดินแดนไทย. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ, 2547.