ค้นหางานศิลปกรรม
ฐานข้อมูลศิลปกรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
เจดีย์วัดแก้ว
คำสำคัญ : เจดีย์ทรงปราสาท, วัดแก้ว
ชื่อเรียกอื่น | - |
---|---|
ชื่อหลัก | วัดแก้ว |
ชื่ออื่น | - |
ประเภทงานศิลปะ | สถาปัตยกรรม |
ตำบล | เลม็ด |
อำเภอ | ไชยา |
จังหวัด | สุราษฎร์ธานี |
ภาค | ภาคใต้ |
ประเทศ | ไทย |
พิกัดภูมิศาสตร์ ค่าองศาทศนิยม | Lat : 9.378029 Long : 99.190177 |
พิกัดภูมิศาสตร์ พิกัดกริด | Zone : 47 P Hemisphere : N E : 520881.02 N : 1036652.16 |
ตำแหน่งงานศิลปะ | กลางศาสนสถาน |
ประวัติการสร้าง | ไม่ปรากฏหลักฐานการสร้างที่แน่ชัด แต่จากรูปแบบทางศิลปกรรมที่หลงเหลืออยู่ทำให้สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 13-16 เพราะมีแผนผังที่คล้ายคลึงกันกับจันทิในศิลปะชวาภาคกลางที่สร้างขึ้นในระยะเวลาเดียวกันนี้ นอกจากนี้ยังมีองค์ประกอบบางอย่าง เช่น เสาอิง รูปจำลองอาคารประดับฐาน ที่เทียบได้กับปราสาทในศิลปะจามในระยะนี้เช่นกัน เจดีย์วัดแก้วคงได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่ในสมัยกรุงศรีอยุธยา เห็นได้จากพระพุทธรูปหินทรายแดงที่ประดิษฐานอยู่ภายในมุขทิศแทนที่รูปเคารพเดิมที่อาจเป็นรูปในคติพุทธศาสนามหายาน |
---|---|
ประวัติการอนุรักษ์ | ขึ้นบัญชีโบราณสถานในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 53 วันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2479 โบราณสถานแห่งนี้มีการขุดแต่งและบูรณะโดยกรมศิลปากรครั้งแรกในปี พ.ศ. 2519 โดยเริ่มการขุดแต่งบูรณะองค์เจดีย์ทางทิศตะวันออก ต่อมาในปีพ.ศ. 2521 กรมศิลปากรให้มีการขุดแต่งองค์เจดีย์ทั้งหมดจนแล้วเสร็จ การขุดแต่งนี้ยังพบโบราณสถานเพิ่มเติม เช่น แนวกำแพงอิฐทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของเจดีย์และซากวิหารทางทิศตะวันตกของเจดีย์ |
ลักษณะทางศิลปกรรม | เจดีย์วัดแก้วเป็นเจดีย์ทรงปราสาท ส่วนยอดที่หักหายน่าจะเป็นชั้นซ้อนต่อด้วยองค์ระฆัง คล้ายคลึงกับจันทิในศิลปะชวาภาคกลาง และเป็นทำนองเดียวกันกับพระบรมธาตุไชยาแต่ขนาดใหญ่กว่า ก่อด้วยอิฐและฉาบปูน องค์ประกอบสำคัญประกอบด้วยฐานขนาดใหญ่รองรับองค์เจดีย์ ตัวเจดีย์เป็นทรงปราสาทที่ส่วนยอดพังทลายลงแล้ว หันหน้าไปทางทิศตะวันออก มีแผนผังสี่เหลี่ยมเพิ่มมุม กลางด้านทั้งสี่เป็นมุข ฌเบมุขด้านตะวันออกเป็นทางเข้าสู่ห้องครรภคฤหะ ในขณะที่มุขอีก 3 ด้านเป็นห้องประดิษฐานรูปเคารพ เทียบได้กับแผนผังของจันทิในศิลปะชวาภาคกลางหลายแห่ง ผนังของเรือนธาตุยังประดับตกแต่งด้วยเสาอิงหรือเสาหลอกด้วย |
ข้อมูลที่สำคัญทางวิชาการ | เจดีย์วัดแก้วเป็นสถาปัตยกรรมสมัยศรีวิชัยที่ใหญ่ที่สุดที่เหลือหลักฐานให้ศึกษาได้ในปัจจุบัน |
ยุค | ประวัติศาสตร์ |
สมัย/รูปแบบศิลปะ | ศรีวิชัย |
อายุ | พุทธศตวรรษที่ 13-15 |
ศาสนา | พุทธ |
ลัทธิ/นิกาย | เถรวาท |
ศาสนา/ความเชื่อที่เกี่ยวข้อง | พุทธศาสนา (เมื่อแรกสร้างน่าจะเกี่ยวข้องกับพุทธศาสนามหายาน แต่ภายหลังได้รับการปรับเปลี่ยนให้เป็นพระธาตุเจดีย์เนื่องในพุทธศาสนาเถรวาท) |
งานศิลปะที่เกี่ยวข้อง | จันทิในศิลปะชวาภาคกลาง เช่น จันทิปะวน จันทิเมนดุต จันทิกลาสัน จันทิเซวู และสถาปัตยกรรมในศิลปะจาม |
รูปแบบลิขสิทธิ์ | Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND) |
---|---|
เจ้าของสิทธิ์ | ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) |
วันที่จัดทำข้อมูล | 2015-09-10 |
ผู้จัดทำข้อมูล | ดร.รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง |
บรรณานุกรม | ศิลปากร, กรม. ประวัติพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี และบทความเรื่องอาณาจักรศรีวิชัย. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2520. |