ค้นหางานศิลปกรรม

ฐานข้อมูลศิลปกรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

 
 
 
 
 
 
 

พระวิษณุทรงครุฑจากสระน้ำเบลาหัน

คำสำคัญ : พระวิษณุ, พระเจ้าไอร์ลังคะ, ครุฑ, เบลาหัน

ชื่อหลักสระน้ำเบลาหัน
ประเภทงานศิลปะประติมากรรม
ที่อยู่พิิพิธภัณฑ์โตรวูลัน
จังหวัด/เมืองโมโจเกอร์โต
รัฐ/แขวงชวา ตะวันออก
ประเทศอินโดนีเซีย
พิกัดภูมิศาสตร์
ค่าองศาทศนิยม		Lat : -7.553333
Long : 112.387222

ประวัติการสร้างสระน้ำเบลาหัน ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของเขาเปนังกุหงันซึ่งเป็นภูเขาศักดิ์สิทธิ์ในสมัยชวาภาคตะวันออก สระน้ำนี้เชื่อว่าเป็นที่ฝังพระอัฐิของพระเจ้าไอร์ลังคะ (Ailangga) การสร้างสระน้ำเพื่อฝังพระอัฐิถือเป็นลักษณะพิเศษในสมัยชวาภาคตะวันออกโดยพระราชบิดาของพระเจ้าไอร์ลังคะก็สร้างสระน้ำเพื่อฝังพระอัฐิเช่นกัน สระน้ำเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า รับน้ำมาจากลำธารเล็กๆ ผนังสระตัดเข้าไปในภูเขาแล้วก่อเขื่อนด้วยอิฐ แล้วกำหนดให้น้ำจากลำธารนั้นไหลผ่านประติมากรรมที่อยู่ในซุ้มจระนำที่เขื่อนอิฐดังกล่าว เขื่อนอิฐมีซุ้มจระนำ 3 ซุ้ม ซุ้มกลางประดิษฐานพระวิษณุทรงครุฑ (ซึ่งปัจจุบันถูกย้ายไปยังพิพิธภัณฑ์โตรวุลันแล้ว) อีกสองซุ้มปรากฏประติมากรรมพระลักษมีและพระศรี ทั้งสององค์เป็นชายาพระวิษณุ เป็นเทวีแห่งความอุดมสมบูรณ์และความโชคดี
ลักษณะทางศิลปกรรมรูปแบบครุฑที่มีปากที่ยื่นยาว แสดงการแสยะเขี้ยวอย่างดุร้าย หันไปด้านข้างและแสดงความเคลื่อนไหวอย่างไม่สมมาตร ทั้งหมดนี้ล้วนแต่แสดงความเป็น “ชวาตะวันออก”
ยุคประวัติศาสตร์
สมัย/รูปแบบศิลปะชวาภาคตะวันออก
อายุพุทธศตวรรษที่ 16-20
ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู
ลัทธิ/นิกายไวษณพนิกาย
ศาสนา/ความเชื่อที่เกี่ยวข้องการนำเอาพระอัฐิมาฝังไว้กับประติมากรรมเทพเจ้า เป็นประเพณีตามลัทธิเทวราชาที่เชื่อว่า กษัตริย์เป็นอวตารของเทพเจ้า เมื่อกษัตริย์สวรรคตลงย่อมกลับเข้าไปรวมกับเทพเจ้า ซึ่งพระเจ้าไอร์ลังคะก็คงจะทรงนับถือพระวิษณุเป็นพระเจ้าสูงสุด ด้วยเหตุนี้ ประติมากรรมพระวิษณุคงหมายถึงพระเจ้าไอร์ลังคะ ครุฑหมายถึงเสนาบดีของพระองค์ ส่วนพระลักษมีและพระศรีนั้นคงหมายถึงพระมเหสีทั้งสองของพระเจ้าไอร์ลังคะนั่นเอง
งานศิลปะที่เกี่ยวข้องพระวิษณุ ทรงประทับอย่างสงบซึ่งขัดแย้งกับอย่างมากกับรูปครุฑที่ดูดุร้ายอยู่ด้านล่าง พระวิษณุทรงประสานพระหัตถ์ในท่าทำสมาธิซึ่งเป็นมุทราที่พบเสมอสำหรับประติมากรรมฉลองพระองค์ในศิลปะชวา อีกสองกรถือจักรและสังข์ซึ่งมีไฟลุกส่วนครุฑด้านล่างนั้นแสดงความดุร้ายด้วยการแสยะปาก สยายปีกและใช้อุ้งเท้าจับนาคด้านล่าง

รูปแบบลิขสิทธิ์Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)
เจ้าของสิทธิ์ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
วันที่จัดทำข้อมูล2015-07-00
ผู้จัดทำข้อมูลเชษฐ์ ติงสัญชลี