ประตูเมืองนครธมทางด้านทิศใต้

คำสำคัญ : ยโศวรมัน, ชัยวรมันที่ 7, ปราสาทบายน, เมืองนครธม

ชื่อหลัก	ประตูเมืองนครธมทางด้านทิศใต้
ประเภทงานศิลปะ	สถาปัตยกรรม
ที่อยู่	-
จังหวัด/เมือง	อังกอร์
รัฐ/แขวง	เสียมเรียบ
ประเทศ	กัมพูชา
พิกัดภูมิศาสตร์ ค่าองศาทศนิยม	Lat : 13.427222 Long : 103.859444

ประวัติการสร้าง	พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ทรงสร้างเมืองพระนครหลวง (นครธม) ขึ้นเพื่อเป็นเมืองหลวงใหม่ของพระองค์ โดยซ้อนทับเมืองพระนครเดิมของพระเจ้ายโศวรมัน เมืองใหม่ของพระองค์ เป็นเมืองที่กำหนดให้ปราสาทบายนเป็นศูนย์กลางเมือง ซึ่งเป็นที่ประทับของพระพุทธเจ้าในลัทธิมหายาน ล้อมรอบด้วยกำแพงหินด้านละ 3 กิโลเมตร ทั้งสี่ด้านเป็นที่ตั้งของประตูเมือง เมืองพระนครหลวงใหม่นี้คงสร้างขึ้นเพื่อให้เกิดมงคลต่อเมืองพระนครที่ถูกกองทัพจามบุกเข้าทำลายก่อนหน้ารัชกาลของพระองค์
ลักษณะทางศิลปกรรม	ประตูเมืองพระนครหลวง ประกอบไปด้วยสองส่วน คือประตูเมืองซึ่งออกแบบเป็นพระพักตร์ของบุคคลจำนวน 4 พักตร์ และราวสะพานด้านหน้าข้ามคูเมืองซึ่งมีราวสะพานเป็นรูปการกวนเกษียรสมุทร ซุ้มประตูซึ่งมีพระพักตร์ทั้งสี่นี้บางท่านสันนิษฐานว่าอาจหมายถึง “จตุโลกบาลทั้งสี่” ผู้ดูแลทั้งสี่ทิศของจักรวาลก็ได้ ราวบันไดรูปการกวนเกษียรสมุทรนั้น ย่อมแสดงให้เห็นคติที่ว่าบุคคลผ้อยู่ในเมืองดังกล่าวได้รับการปะพรมน้ำอมฤตเสมอและเป็นผู้เป็นอมตะประหนึ่งเทดวา
ยุค	ประวัติศาสตร์
สมัย/รูปแบบศิลปะ	บายน
อายุ	พุทธศตวรรษที่ 18
ศาสนา	พุทธ
ลัทธิ/นิกาย	มหายาน
ศาสนา/ความเชื่อที่เกี่ยวข้อง	ตำนานในศาสนาฮินดูเล่าว่า เมื่อเทวดาทั้งมวลต้องการเป็นอมตะซึ่งจะต้องดื่มน้ำอมฤตที่เกิดมาจากการกวนเกษียรสมุทรเท่านั้น เทวดาทั้งหลายจึงตั้งเขามันทระ เป็นไม้กวนและใช้นาคแห่งกาลเวลามาเป็นเส้นเชือกสำหรับการปั่น พระวิษณุได้อวตารเป็นเต่าเพื่อรองรับเขามันทระ เทวดาฉุดด้านหางนาคส่วนอสูรฉุดด้านหัวนาค ภายหลังการกวนเกิดน้ำอมฤตขขึ้นซึ่งทำให้เวดาได้เป็นอมตะ
งานศิลปะที่เกี่ยวข้อง	ราวบันไดของประตูทางเข้าเมืองพระนครหลวง (นครธม) ปรากฏราวด้านหนึ่งเป็นเทวดายุดนาค อีกด้านเป็นอสูรยุดนาค ด้วยเหตุนี้จึงแสดงถึงการกวนเกษียรสมุทรอย่างแน่นอน และเป็นการอวยพรชาวเมืองให้เป็นอมตะประหนึ่งเทวดา

รูปแบบลิขสิทธิ์	Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)
เจ้าของสิทธิ์	ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
วันที่จัดทำข้อมูล	2015-02-00
ผู้จัดทำข้อมูล	เชษฐ์ ติงสัญชลี