บรรณาลัยของปราสาทบันทายสรี

นอกเมืองพระนครทางด้านทิศเหนือ พราหมณ์ยัชญวราหะ ราชครูในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 5 ให้สร้างปราสาทบันทายสรีเพื่ออุทิศถวายพระศิวะ ปราสาทแห่งนี้เป็นปราสาทที่สร้างขึ้นโดยขุนนาง แตกต่างไปจากปราสาทในลัทธิเทวราชาที่สร้างขึ้นโดยกษัตริย์เท่านั้นและเพื่ออุทิศให้กับกษัตริย์หรือบรรพบุรุษในฐานะเทพเจ้า

บรรณาลัยของปราสาทบันทายสรี สร้างขึ้นทางด้านทิศเหนือและทิศใต้ของปราสาทประธาน ทางทิศใต้มีภาพเล่าเรื่องที่เกี่ยวกับพระสิวะเท่านั้น ส่วนทางดานเหนือมีภาพเล่าเรื่องเกี่ยวกับพระกฤษณะ บรรณาลัยมีชั้นเชิงของหน้าบันที่น่าสนใจ เป็นหน้าบันกรองคดโค้งที่มีปลายเป็นรูปนาค ครุฑและสิงห์ ซึ่งต่อมา หน้าบันรูปคดโค้งนี้จะได้รับความนิยมเป็นอย่างยิ่งในศิลปะบาปวนจนถึงบายน ชั้นเชิงการจัดวางหน้าบันกลางที่ซ้อนกันถึงสามชั้น โดยที่หน้าบันชั้นที่สองมีปีกนกยื่นออกมาทำให้บรรณาลัยแห่งนี้มีความงดงามทางสถาปัตยกรรมเป็นอย่างยิ่ง