เจดีย์ประธานวัดช้างรอบกำแพงเพชร

วัดช้างรอบและเจดีย์ช้างรอบไม่ปรากฏหลักฐานลายลักษณ์อักษรระบุถึงศักราชการสร้าง แต่จากความนิยมเจดีย์ที่มีช้างล้อมในภาคกลางที่มีมากในช่วงพุทธศตวรรษที่ 19-20 จึงเชื่อว่าเจดีย์องค์นี้ควรสร้างขึ้นในระยะเวลานี้เช่นกัน

เจดีย์วัดช้างรอบสร้างขึ้นจากศิลาแลงเป็นวัสดุหลัก ฉาบปูน และตกแต่งด้วยปูนปั้น องค์ประกอบสำคัญ คือ ฐานประทักษิณสูงใหญ่ผังสี่เหลี่ยมจัตุรัส มีทางขึ้นที่ด้านทั้งสี่ ฐานนี้ประดับด้วยประติมากรรมรูปช้างเห็นครึ่งตัวยืนเรียงราย ช้างแต่ละตัวตกแต่งด้วยเครื่องประดับปูนปั้น ระหว่างช้างแต่ละตัวประดับด้วยปูนปั้นรูปต้นไม้ บนลานประทักษิณมีเจดีย์ทรงกลมซึ่งชำรุดเหลือแต่ฐาน ส่วนล่างของเจดีย์ทรงกลมประดับด้วยปูนปั้นเล่าเรื่องชาดก ร่องรอยชำรุดทำให้เห็นว่ามีเจดีย์องค์เล็กถูกสร้างครอบทับไว้ภายในด้วย

เจดีย์วัดช้างรอบ กำแพงเพชร แสดงให้เห็นถึงกระแสความนิยมสร้างเจดีย์ที่มีช้างล้อมรอบ อันแพร่ลายอยู่ในภาคกลางตั้งแต่สมัยสุโขทัยและอยุธยา และอาจเป็นหลักฐานพุทธศาสนาลังกาวงศ์ที่เข้ามายังกำแพงเพชรด้วย

อนันต์ ชูโชติ. “เจดีย์วัดช้างรอบ อ.เมือง จ.กำแพงเพชร” สารนิพนธ์ศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาโบราณคดี คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2523.