พระพุทธรูปปางมารวิชัย

ไม่มีประวัติการสร้าง แต่จากรูปแบบศิลปะสามารถกำหนดอายุอยู่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 19

หล่อสำริด

พระพุทธรูปองค์นี้แสดงปางมารวิชัยประทับนั่งขัดสมาธิราบบนฐานหน้ากระดานเกลี้ยง พระพักตร์กลม ขมวดพระเกศาใหญ่ พระเนตรเหลือบต่ำ พระโอษฐ์แย้ม พระหนุเป็นปม พระวรกายอวบอ้วน ชายสังฆาฏิสั้นเหนือพระถัน

ตัวอย่างพระพุทธรูปศิลปะล้านนาระยะแรก

1. จากรูปแบบแล้วพระพุทธรูปองค์นี้ควรจะประทับนั่งขัดสมาธิเพชร แต่กลับประทับนั่งขัดสมาธิราบ แต่เนื่องจากท่านั่งทั้งสองปรากฏร่วมกันมานานแล้วในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และพระพุทธรูปองค์นี้ยังมีลักษณะที่ใกล้เคียงกับศิลปะปาละของอินเดียซึ่งได้รับผ่านมาทางพุกามของพม่าอีกต่อหนึ่ง สัมพันธ์กับตำนานว่าพญามังรายยกทัพไปตีพุกามและนำช่างต่างๆมาไว้ในพุกาม

2. มีผู้เสนอว่าพระพุทธรูปองค์นี้ควรมีอายุอยู่ในช่วงครึ่งหลังพุทธศตวรรษที่ 21 เพราะลักษณะแถบผ้าคล้ายริบบิ้นที่ทอดลงมาที่พระอูระซ้ายมีลักษณะที่พัฒนาไปแล้ว โดยเทียบกับพระพุทธรูปในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เชียงแสน แต่จากรูปแบบแล้วน่าจะมีอายุที่เก่าขึ้นไปกว่านั้น อีกทั้งพระพุทธรูปในพุทธศตวรรษที่ 21 จะมีลักษณะคือ อุษณีษะสูงและนิยมประทับนั่งบนฐานบัวคว่ำบัวหงายในผังแปดเหลี่ยม ดังนั้นพระพุทธรูปองค์นี้จึงน่าจะมีอายุอยู่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 19 มากกว่า

1. พระพุทธรูปปางมารวิชัย สมบัติส่วนบุคคลของพันเอกเพียรเลิศ บริภัณฑ์ยุทธกิจ พระพุทธรูปศิลปะล้านนาระยะแรกอีกองค์หนึ่งซึ่งมีลักษณะโดยภาพรวมเหมือนกันแต่ประทับนั่งขัดสมาธิเพชร ทว่ายังไม่ค่อยลงตัวนัก

2. พระพุทธรูปปางมารวิชัย พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เชียงใหม่ ตัวอย่างพระพุทธรูปศิลปะล้านนาในช่วงพุทธศตวรรษที่ 20 ซึ่งเคยประดิษฐานอยู่ที่วัดพระสิงห์และมีลักษณะที่พัฒนาขึ้นไปกว่าพระพุทธรูปในช่วงพุทธศตวรรษที่ 19 เช่น การประทับนั่งขัดสมาธิเพชรที่ทำได้ลงตัวแล้ว

ศักดิ์ชัย สายสิงห์. พระพุทธรูปในประเทศไทย : รูปแบบ พัฒนาการ และความเชื่อของคนไทย. กรุงเทพฯ: ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2556.

สันติ เล็กสุขุม. ศิลปะภาคเหนือ : หริภุญไชย-ล้านนา. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ, 2555.

พระยาประชากิจกรจักร. พงศาวดารโยนก. พิมพ์ครั้งที่ 5. พระนคร: คลังวิทยา, 2507.