ค้นหางานศิลปกรรม
ฐานข้อมูลศิลปกรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
วิหารพระศรีสรรเพชญ
คำสำคัญ : วิหาร, วัดพระศรีสรรเพชญ
| ชื่อหลัก | วัดพระศรีสรรเพชญ |
|---|---|
| ประเภทงานศิลปะ | สถาปัตยกรรม |
| ตำบล | ประตูชัย |
| อำเภอ | พระนครศรีอยุธยา |
| จังหวัด | พระนครศรีอยุธยา |
| ภาค | ภาคกลาง |
| ประเทศ | ไทย |
| พิกัดภูมิศาสตร์ ค่าองศาทศนิยม | Lat : 14.356021 Long : 100.559262 |
| พิกัดภูมิศาสตร์ พิกัดกริด | Zone : 47 P Hemisphere : N E : 668141.83 N : 1587668.53 |
| ตำแหน่งงานศิลปะ | แกนกลางของวัด |
| ประวัติการสร้าง | พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์ ระบุว่าพระวิหารสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2042 ตรงกับรัชกาลสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 ส่วนองค์พระศรีสรรเพชญซึ่งเป็นประธานหล่อขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2043 ทำพิธีฉลองเมื่อ พ.ศ. 2046 ส่วนพระราชพงศาวดารฉบับอื่น เช่น ฉบับพันจันทานุมาศ (เจิม) ฉบับพระจักรพรรดิพงศ์ (จาด) ฉบับพระราชหัตถเลขา ให้ศักราชการสร้างพระวิหารและพระศรีสรรเพชญไว้เมื่อ พ.ศ. 2022 และฉลองเมื่อ พ.ศ.2026 |
|---|---|
| ประวัติการอนุรักษ์ | ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานในราชกิจจานุเบกษาเล่ม 52 ตอนที่ 75 วันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2478 |
| ลักษณะทางศิลปกรรม | วิหารพระศรีสรรเพชญตั้งอยู่ด้านหน้าของเจดีย์ประธาน หันหน้าไปทางทิศตะวันออก มีสภาพชำรุดทรุดโทรมอย่างมาก แผนผังสี่เหลี่ยมผืนผ้า หลังคาและเครื่องบนต่างๆพังทลายลงจนไม่เหลือร่องรอย แนวผนังเหลือเพียงบางส่วนเผยให้เห็นถึงการใช้ช่องแสงแทนการใช้หน้าต่าง ด้านนอกของผนังด้านข้างมีเสาพาไลกลมรองรับหลังคา ภายในมีฐานชุกชีประดิษฐานพระศรีสรรเพชญและพระพุทธรูปอื่นๆ มีแนวเสากลมรองรับหลังคาอยู่ภายในด้วย |
| ข้อมูลที่สำคัญทางวิชาการ | วิหารหลังนี้ทราบช่วงเวลาสร้างที่แน่ชัดว่าตรงกับรัชกาลสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 หรือราวกลางพุทธศตวรรษที่ 21 จึงสามารถใช้เป็นตัวอย่างในการศึกษาสถาปัตยกรรมประเภทหลังคาคลุมในสมัยอยุธยาตอนกลางได้ เช่น ทำให้ทราบว่าระยะเวลานี้นิยมทำช่องแสงหรือช่องลมที่ผนัง ไม่นิยมใช้หน้าต่าง พระศรีสรรเพชญซึ่งประดิษฐานเป็นประธานในพระวิหารหลังนี้เป็นพระพุทธรูปยืน พระราชพงศาวดารหลายฉบับให้ข้อมูลว่า พระบาทถึงยอดพระรัศมีสูง 8 วา พระพักตร์ยาว 4 ศอก กว้าง 3 ศอก พระอุระกว้าง 11 ศอก สำริดที่ใช้หล่อหนัก 53,000 ชั่ง ทองคำที่หุ้มหนัก 286 ชั่ง ด้านหน้าเป็นทองเนื้อ 7 น้ำสองขา ด้านหลังเป็นทองเนื้อ 6 น้ำสองขา |
| ยุค | ประวัติศาสตร์ |
| สมัย/รูปแบบศิลปะ | อยุธยา |
| อายุ | พุทธศตวรรษที่ 21 รัชกาลสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 |
| ศาสนา | พุทธ |
| ลัทธิ/นิกาย | เถรวาท |
| ศาสนา/ความเชื่อที่เกี่ยวข้อง | พุทธศาสนาเถรวาท |
| รูปแบบลิขสิทธิ์ | Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND) |
|---|---|
| เจ้าของสิทธิ์ | ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) |
| วันที่จัดทำข้อมูล | 2015-07-21 |
| ผู้จัดทำข้อมูล | ดร.รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง |
| บรรณานุกรม | สันติ เล็กสุขุม. ศิลปะอยุธยา งานช่างหลวงแห่งแผ่นดิน. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ, 2542. ศิลปากร, กรม, ทะเบียนโบราณสถาน. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2532. |