ค้นหางานศิลปกรรม

ฐานข้อมูลศิลปกรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

 
 
 
 
 
 
 

วิหารพระศรีสรรเพชญ

คำสำคัญ : วิหาร, วัดพระศรีสรรเพชญ

ชื่อหลักวัดพระศรีสรรเพชญ
ประเภทงานศิลปะสถาปัตยกรรม
ตำบลประตูชัย
อำเภอพระนครศรีอยุธยา
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ภาคภาคกลาง
ประเทศไทย
พิกัดภูมิศาสตร์
ค่าองศาทศนิยม
Lat : 14.356021
Long : 100.559262
พิกัดภูมิศาสตร์
พิกัดกริด
Zone : 47 P
Hemisphere : N
E : 668141.83
N : 1587668.53
ตำแหน่งงานศิลปะแกนกลางของวัด

ประวัติการสร้าง

พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์ ระบุว่าพระวิหารสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2042 ตรงกับรัชกาลสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 ส่วนองค์พระศรีสรรเพชญซึ่งเป็นประธานหล่อขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2043 ทำพิธีฉลองเมื่อ พ.ศ. 2046 ส่วนพระราชพงศาวดารฉบับอื่น เช่น ฉบับพันจันทานุมาศ (เจิม) ฉบับพระจักรพรรดิพงศ์ (จาด) ฉบับพระราชหัตถเลขา ให้ศักราชการสร้างพระวิหารและพระศรีสรรเพชญไว้เมื่อ พ.ศ. 2022 และฉลองเมื่อ พ.ศ.2026

ประวัติการอนุรักษ์

ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานในราชกิจจานุเบกษาเล่ม 52 ตอนที่ 75 วันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2478

ลักษณะทางศิลปกรรม

วิหารพระศรีสรรเพชญตั้งอยู่ด้านหน้าของเจดีย์ประธาน หันหน้าไปทางทิศตะวันออก มีสภาพชำรุดทรุดโทรมอย่างมาก แผนผังสี่เหลี่ยมผืนผ้า หลังคาและเครื่องบนต่างๆพังทลายลงจนไม่เหลือร่องรอย แนวผนังเหลือเพียงบางส่วนเผยให้เห็นถึงการใช้ช่องแสงแทนการใช้หน้าต่าง ด้านนอกของผนังด้านข้างมีเสาพาไลกลมรองรับหลังคา ภายในมีฐานชุกชีประดิษฐานพระศรีสรรเพชญและพระพุทธรูปอื่นๆ มีแนวเสากลมรองรับหลังคาอยู่ภายในด้วย

ข้อมูลที่สำคัญทางวิชาการ

วิหารหลังนี้ทราบช่วงเวลาสร้างที่แน่ชัดว่าตรงกับรัชกาลสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 หรือราวกลางพุทธศตวรรษที่ 21 จึงสามารถใช้เป็นตัวอย่างในการศึกษาสถาปัตยกรรมประเภทหลังคาคลุมในสมัยอยุธยาตอนกลางได้ เช่น ทำให้ทราบว่าระยะเวลานี้นิยมทำช่องแสงหรือช่องลมที่ผนัง ไม่นิยมใช้หน้าต่าง

พระศรีสรรเพชญซึ่งประดิษฐานเป็นประธานในพระวิหารหลังนี้เป็นพระพุทธรูปยืน พระราชพงศาวดารหลายฉบับให้ข้อมูลว่า พระบาทถึงยอดพระรัศมีสูง 8 วา พระพักตร์ยาว 4 ศอก กว้าง 3 ศอก พระอุระกว้าง 11 ศอก สำริดที่ใช้หล่อหนัก 53,000 ชั่ง ทองคำที่หุ้มหนัก 286 ชั่ง ด้านหน้าเป็นทองเนื้อ 7 น้ำสองขา ด้านหลังเป็นทองเนื้อ 6 น้ำสองขา
ยุคประวัติศาสตร์
สมัย/รูปแบบศิลปะอยุธยา
อายุพุทธศตวรรษที่ 21 รัชกาลสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2
ศาสนาพุทธ
ลัทธิ/นิกายเถรวาท
ศาสนา/ความเชื่อที่เกี่ยวข้องพุทธศาสนาเถรวาท

รูปแบบลิขสิทธิ์Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)
เจ้าของสิทธิ์ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
วันที่จัดทำข้อมูล2015-07-21
ผู้จัดทำข้อมูลดร.รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง
บรรณานุกรม

สันติ เล็กสุขุม. ศิลปะอยุธยา งานช่างหลวงแห่งแผ่นดิน. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ, 2542.

ศิลปากร, กรม, ทะเบียนโบราณสถาน. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2532.