ค้นหางานศิลปกรรม
ฐานข้อมูลศิลปกรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
พระพุทธรูปนั่งห้อยพระบาท
คำสำคัญ : พระปฐมเจดีย์, พระพุทธรูป, วัดพระเมรุ, พระพุทธรูปนั่งห้อยพระบาท
ชื่อเรียกอื่น | หลวงพ่อศิลาขาว |
---|---|
ชื่อหลัก | พระปฐมเจดีย์ |
ประเภทงานศิลปะ | ประติมากรรม |
ตำบล | พระปฐมเจดีย์ |
อำเภอ | เมือง |
จังหวัด | นครปฐม |
ภาค | ภาคกลาง |
ประเทศ | ไทย |
พิกัดภูมิศาสตร์ ค่าองศาทศนิยม | Lat : 13.819103 Long : 100.060311 |
พิกัดภูมิศาสตร์ พิกัดกริด | Zone : 47 P Hemisphere : N E : 614588.44 N : 1527937.03 |
ตำแหน่งงานศิลปะ | ลานประทักษิณทิศใต้ของพระปฐมเจดีย์ |
ประวัติการสร้าง | ไม่ทราบประวัติการสร้างที่แน่ชัด แต่จากรูปแบบทางศิลปกรรมเชื่อว่าสร้างขึ้นในสมัยทวารวดี โดยประดิษฐานอยู่ที่วัดพระเมรุ จังหวัดนครปฐม ร่วมกับพระพุทธรูปนั่งห้อยพระบาทลอยตัวอีก 4 องค์ |
---|---|
กระบวนการสร้าง/ผลิต | สลักหิน |
ประวัติการอนุรักษ์ | พบที่วัดพระเมรุ นครปฐม |
ลักษณะทางศิลปกรรม | พระพุทธรูปนั่งห้อยพระบาทองค์นี้ผ่านการบูรณะครั้งใหญ่มาแล้ว ครองจีวรห่มเฉียง บางแนบพระวรกาย ไม่มีริ้ว พระหัตถ์ขวาทำปางแสดงธรรม พระหัตถ์ซ้ายวางอยู่เหนือพรเพลา มีดอกบัวรองรับพระบาทไว้ พระพักตร์เหลี่ยม พระขนงนูนและต่อเป็นปีกกา พระเนตรเหลือบต่ำและโปน พระนาสิกใหญ่ พระโอษฐ์ใหญ่ ขมวดพระเกศาเวียนเป็นวงก้นหอย พระอุษณีษะสูง และมีพระรัศมีรูปลูกแก้ว |
ข้อมูลที่สำคัญทางวิชาการ | พระพุทธรูปศิลาขาวแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างศิลปวัฒนธรรมทวารวดีกับอินเดียช่วงคุปตะและหลังคุปตะ นอกจากนี้ยังเป็นพระพุทธรูปนั่งห้อยพระบาทลอยตัวเพียงไม่กี่องค์ที่มีสภาพสมบูรณ์ |
ข้อสังเกตอื่นๆ | ค้นพบที่วัดพระเมรุ จังหวัดนครปฐม พระพุทธรูปนั่งห้อยพระบาทลอยตัวจากวัดพระเมรุที่ประดิษฐานร่วมกันกับพระศิลาขาวองค์นี้มีอีก 3 องค์ ประดิษฐานยังที่ต่างๆ ดังนี้ 1.พระอุโบสถวัดพระปฐมเจดีย์ 2.พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา 3.พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร เดิมทีทั้ง 4 องค์นี้คงประดิษฐานร่วมกันที่แกนกลางสี่เหลี่ยมของอาคารด้านละ 1 องค์ ในลักษณะหันหลังชนกัน สำหรับพระพุทธรูปนั่งห้อยพระบาทภายในวิหารน้อยวัดหน้าพระเมรุ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีประวัติว่าค้นพบที่วัดมหาธาตุ อยุธยา ในสมัยรัชกาลที่ 3 ต่อมาได้ค้นพบชิ้นส่วนของพนักบัลลังก์ของพระพุทธรูปองค์นี้ที่วัดพระเมรุ จังหวัดนครปฐม (ปัจจุบันอยู่ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระปฐมเจดีย์) จึงเชื่อว่าเดิมทีพระองค์นี้ก็เคยอยู่ที่วัดพระเมรุ จังหวัดนครปฐมเช่นกัน จากพระพุทธรูปนั่งห้อยพระบาททั้ง 5 องค์นี้ ทำให้ทวารวดีเป็นศิลปะที่มีพระพุทธรูปนั่งห้อยพระบาทลอยตัวที่สร้างจากหินมากที่สุด |
ยุค | ประวัติศาสตร์ |
สมัย/รูปแบบศิลปะ | ทวารวดี |
อายุ | พุทธศตวรรษที่ 12-16 |
ศาสนา | พุทธ |
ศาสนา/ความเชื่อที่เกี่ยวข้อง | พุทธศาสนา |
งานศิลปะที่เกี่ยวข้อง | 1. พระพุทธรูปนั่งห้อยพระบาทศิลปะอินเดียแบบคุปตะและหลังคุปตะ 2. พระพุทธรูปที่จันทิเมนดุต ศิลปะชวาภาคกลาง ประเทศอินโดนีเซีย |
รูปแบบลิขสิทธิ์ | Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND) |
---|---|
เจ้าของสิทธิ์ | ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) |
วันที่จัดทำข้อมูล | 2016-08-19 |
ผู้จัดทำข้อมูล | รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง |
บรรณานุกรม | ธนิต อยู่โพธิ์, พระพุทธรูปศิลาขาวสมัยทวารวดี. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2510. ผาสุข อินทราวุธ, ทวารวดี การศึกษาเชิงวิเคราะห์จากหลักฐานทางโบราณคดี. กรุงเทพฯ : อักษรสมัย, 2542. พิริยะ ไกรฤกษ์, ประวัติศาสตร์ศิลปะในประเทศไทยฉบับคู่มือนักศึกษา. กรุงเทพฯ : อมรินทร์การพิมพ์, 2528. ศักดิ์ชัย สายสิงห์, ศิลปะทวารวดี วัฒนธรรมพุทธศาสนายุคแรกเริ่มในดินแดนไทย. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ, 2547. |