พระพุทธบาท

คำสำคัญ : พระพุทธบาท, สระมรกต, โบราณสถานสระมรกต

ชื่อหลัก	โบราณสถานสระมรกต
ประเภทงานศิลปะ	ประติมากรรม
ตำบล	โคกไทย
อำเภอ	ศรีมโหสถ
จังหวัด	ปราจีนบุรี
ภาค	ภาคตะวันออก
ประเทศ	ไทย
พิกัดภูมิศาสตร์ ค่าองศาทศนิยม	Lat : 13.863026 Long : 101.425002
พิกัดภูมิศาสตร์ พิกัดกริด	Zone : 47 P Hemisphere : N E : 762000.57 N : 1533971.95
ตำแหน่งงานศิลปะ	ภายในอาคารประดิษฐานพระพุทธบาท

ประวัติการสร้าง	-
กระบวนการสร้าง/ผลิต	สลักลงบนพื้นหินศิลาแลง
ขนาด	รอยพระพุทธบาทข้างซ้ายกว้าง 1.30 เมตร ยาว 3.50 เมตร รอยพระพุทธบาทข้างขวากว้าง 1.30 เมตร ยาว 3.30 เมตร
ลักษณะทางศิลปกรรม	พระพุทธบาทคู่สลักลงบนพื้นศิลาแลงธรรมชาติ มีอาคารสร้างครอบทับไว้ พระพุทธบาทแต่ละข้างมีส่วนเว้าส่วนโค้งของเส้นรอบนอก นิ้วพระบาททั้งห้ายาวไม่เท่ากัน เหมือนรอยเท้าตามธรรมชาติ กึ่งกลางฝ่าพระบาทแต่ละข้างปรากฏลายรูปจักร อันเป็นสัญลักษณ์แสดงถึงความยิ่งใหญ่เหนือโลกและจักรวาลของพระพุทธองค์ ตรงกลางระหว่างฝ่าพระบาททั้ง 2 ข้าง มีร่องและหลุมลึก หลุมนั้นบางท่านเชื่อว่าเป็นหลุมสำหรับปักฉัตร ส่วนร่องคล้ายกากบาทนั้นยังไม่ทราบแน่ชัดว่าเป็นสัญลักษณ์ใดหรือทำขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ใด แต่มีบางท่านเสนอว่าเป็นร่องสำหรับเสียบเครื่องยึดฉัตรให้มั่นคง ทว่าบางท่านเห็นว่ารูปแบบคล้ายเครื่องหมายสวัสดิกะไขว้กัน หรือดูคล้ายธวัชหรือธงชัยที่มีปลายเป็น 2 แฉก
ข้อมูลที่สำคัญทางวิชาการ	พระพุทธบาทองค์นี้มีอายุเก่าแก่ที่สุดในดินแดนไทย
ยุค	ประวัติศาสตร์
สมัย/รูปแบบศิลปะ	ทวารวดี
อายุ	พุทธศตวรรษที่ 12-13
ศาสนา	พุทธ
ศาสนา/ความเชื่อที่เกี่ยวข้อง	พุทธศาสนา

รูปแบบลิขสิทธิ์	Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)
เจ้าของสิทธิ์	ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
วันที่จัดทำข้อมูล	2016-08-19
ผู้จัดทำข้อมูล	รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง
บรรณานุกรม	นันทนา ชุติวงศ์, รอยพระพุทธบาทในศิลปะเอเชียใต้และเอเชียอาคเนย์ (กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ, 2533. บัณฑิต ลิ่วชัยชาญ และคณะ, การประดิษฐานพระพุทธศาสนาจากลังกาทวีปในดินแดนไทยสมัยวัฒนธรรมทวารวดี. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2553. พีรพน พิสณุพงศ์, รอยพระพุทธบาทที่โบราณสถานสระมรกต (มปท. : หน่วยศิลปากรที่ 5 กองโบราณคดี กรมศิลปากร, 2529. ศักดิ์ชัย สายสิงห์, ศิลปะทวารวดี วัฒนธรรมพุทธศาสนายุคแรกเริ่มในดินแดนไทย. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ, 2547.