พระพุทธรูปปางมารวิชัย

พระพุทธรูปองค์นี้พบจารึกที่ฐานระบุชื่อผู้สร้างและศักราชที่สร้างพระพุทธรูปองค์นี้ว่า “ทิตไสมีลูกหญิงชื่อนางทองแก้ว ผู้สร้าง พ.ศ. 1965”

หล่อสำริด

พระพุทธรูปองค์นี้แสดงปางมารวิชัยประทับนั่งขัดสมาธิราบบนฐานหน้ากระดานเกลี้ยง พระพักตร์รูปไข่ ขมวดพระเกศาปานกลาง พระรัศมีเป็นเปลวไม่สูงมาก พระขนงโก่ง พระเนตรเหลือบต่ำหรี่เรียวยาวปลายตวัดขึ้น พระนาสิกโด่งงุ้ม พระโอษฐ์หยักโค้งเป็นคลื่น พระวรกายสมส่วน สังฆาฏิยาวจรดพระนาภีปลายแยกเป็นเขี้ยวตะขาบ นิ้วพระหัตถ์ยาวไม่เท่ากันและพระดัชนีกระดกขึ้นเล็กน้อย

พระพุทธรูปองค์นี้มีจารึกอักษรไทยสมัยรัตนโกสินทร์กำกับว่า “สังคโลก” เขียนขึ้นสมัยรัชกาลที่ 1 แสดงว่าพระพุทธ์รูปองค์นี้ถูกอัญเชิญลงมาจากสวรรคโลกหรือศรีสัชนาลัยในคราวที่มีการอัญเชิญพระพุทธรูปมาจากสุโขทัย

ตัวอย่างพระพุทธรูปศิลปะสุโขทัยที่มีจารึกระบุศักราชและชื่อผู้สร้างชัดเจน

พระพุทธรูปองค์นี้มีลักษณะเดียวกันกับพระพุทธรูปศิลปะสุโขทัยกลุ่มที่พบจารึกหลายองค์ เช่นองค์ที่อยู่ในพระระเบียงคดวัดเดียวกันระบุจารึก “ผ้าขาวทอง” หรือพระพุทธรูปในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนครระบุจารึก “ทิตไสหง” แสดงว่าน่าจะหล่อขึ้นในเวลาเดียวกัน

1. พระพุทธรูปสุโขทัยมีจารึก “ผ้าขาวทอง” วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม พระพุทธรูปมีจารึกที่มีลักษณะเหมือนกับพระพุทธรูปมีจารึก “ทิตไส” ทุกประการ แสดงว่าน่าจะสร้างขึ้นพร้อมกัน โดยกลุ่มช่างเดียวกันรวมถึงผู้สร้างน่าจะเป็นญาติกัน

ศักดิ์ชัย สายสิงห์. พระพุทธรูปในประเทศไทย : รูปแบบ พัฒนาการ และความเชื่อของคนไทย. กรุงเทพฯ: ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2556.

ศานติ ภักดีคำ, รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง, พอพล สุกใส. พระพุทธปฏิมาวัดโพธิ์. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง, 2555.

พิเศษ เจียจันทร์พงษ์. “เมื่อลูกศิษย์คิดเลียนแบบครู” ศิลปวัฒนธรรม. ปีที่ 12, ฉบับที่ 2 (ธันวาคม 2533), 50 – 55.