สังคโลก

การผลิตสังคโลกพบมากที่เมืองสุโขทัยและศรีสัชนาลัย มีการสร้างต่อเนื่องยาวนานนับร้อยปีตลอดยุคสุโขทัยจนแม้กระทั่งช่วงที่อยุธยาได้เข้ามาครอบครองสุโขทัยแล้ว สันนิษฐานว่าการผลิตสังคโลกสิ้นสุดลงราวรัชกาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช

ดินเผา

เครื่องประดับสถาปัตยกรรมมีหลายส่วน ที่สำคัญได้แก่ มกร ใช้ประดับปลายหน้าจั่ว จะพัฒนาเป็นหางหงส์ ครอบอกไก่ซึ่งจะพัฒนาเป็นช่อฟ้า บราลี ใช้ประดับสันหลังคา ครอบแปร ลูกกรง และกระเบื้องพื้น

สังคโลกเป็นเครื่องปั้นดินเผาเนื้อแกร่งของสุโขทัย นอกจากใช้ทำภาชนะแล้วยังนำมาใช้ทำเป็นเครื่องประดับสถาปัตยกรรมด้วย ทำให้ทราบได้ว่าอาคารหลังคาลุม เช่น วิหาร อุโบสถ ที่ปัจจุบันเหลือเพียงซากปรักหักพัง เดิมทีเคยมีองค์ประกอบใดบ้าง

กฤษฎา พิณศรี และคณะ. เครื่องถ้วยสุโขทัย: พัฒนาการของเครื่องถ้วยไทย. กรุงเทพฯ : อมรินทร์ พริ้นติ้ง กร๊ฟ, 2535.

ชาญวิทย์ เกษตรศิริ (บรรณาธิการ). สังคโลก-สุโขทัย-อยุธยากับเอเชีย. เอกสารสรุปการสัมมนาวิชาการนานาชาติทางประวัติศาสตร์. สมุทรปราการ : มูลนิธิโตโยต้าประเทศไทย, 2545.

สันติ เล็กสุขุม. ศิลปะสุโขทัย. พิมพ์ครั้งที่ 3, กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ, 2555.