พระที่นั่งพิมานจักรี

เริ่มการก่อสร้างในเดือนมีนาคม พ.ศ.2462 นายยี. คลูเซอร์ เป็นผู้รับเหมาก่อสร้าง ใช้เวลาในการก่อสร้าง 17 เดือน

ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานในราชกิจจานุเบกษาเล่ม 96 ตอนที่ 15 วันที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2422

พระที่นั่งพิมานจักรีเป็นอาคาร 2 ชั้น ก่ออิฐฉาบปูน มีรูปแบบสถาปัตยกรรมแบบยุโรปแบบโกธิค-โรมาเนสก์ จุดเด่นของพระที่นั่งอยู่ที่ยอดโดมสีแดงซึ่งจะมีการเชิญธรงมหาราชขึ้นสูงยอดเสาเมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จมาประทับ บริเวณฝาผนังและเพดานของพระที่นั่งมีภาพเขียนลายดอกไม้แบบปูนเปียก บานประตูเป็นไม้จำหลักปิดทอง มีจารึกพระปรมาภิไธยย่อเหนือบานประตูว่า "ร.ร.๖" หมายถึง สมเด็จพระรามราชาธิบดี รัชกาลที่ 6

ภายในชั้น1ของพระที่นั่งพิมานจักรีประกอบด้วย ห้องเสวย ห้องธารกำนัล ห้องพระโอสถมวน ห้องนอนซึ่งเป็นห้องสำหรับให้ข้าราชบริพารเข้าเฝ้า ต่อมาเมื่อเปลี่ยนเป็นโฮเต็ลวังพญาไทห้องนี้จึงกลายเป็นห้องอาหาร

พระที่นั่งพิมานจักรีเป็นพระที่นั่งที่สร้างขึ้นใหม่องค์แรกและเป็นอาคารประธานของในพระราชวังพญาไท ที่ประกอบด้วยพระที่นั่งต่างๆหลายองค์ ได้แก่ พระที่นั่งไวกูณฐเทพยสถาน พระที่นั่งพิมานจักรี พระที่นั่งศรีสุทธนิวาส พระที่นั่งเทวราชสภารมย์ พระที่นั่งอุดมวนาภรณ์ พระที่นั่งพิมานจักรีเป็นที่ประทับและทรงงานของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิ์ศจี พระบรมราชินี เป็นสถานที่ประกอบพระราชพิธีที่สำคัญ เช่น พระราชพิธีเฉลิมพระที่นั่ง ณ พระราชวังพญาไท ในภายหลังพระราชวังพญาไทได้ปรับเปลี่ยนหน้าที่การใช้งานไปเป็นโรงแรมที่มีชื่อว่า โฮเต็ลวังพญาไท ปัจจุบันเป็นอยู่ในบริเวณโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า

ศิลปากร, กรม. ทะเบียนโบราณสถาน. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2532.

แพทย์หญิง กรรณิการ์ ตันประเสริฐ. พระราชวังพญาไทในวันวารห้าแผ่นดิน. กรุงเทพฯ : มติชน, 2553.