ค้นหางานศิลปกรรม

ฐานข้อมูลศิลปกรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

 
 
 
 
 
 
 

ใบเสมา

คำสำคัญ : ใบเสมา

ชื่อหลักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ขอนแก่น
ประเภทงานศิลปะประติมากรรม
ตำบลในเมือง
อำเภอเมือง
จังหวัดขอนแก่น
ภาคภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ประเทศไทย
พิกัดภูมิศาสตร์
ค่าองศาทศนิยม
Lat : 16.446119
Long : 102.83852
พิกัดภูมิศาสตร์
พิกัดกริด
Zone : 47 Q
Hemisphere : N
E : 269213.66
N : 1819516.46
ตำแหน่งงานศิลปะภายในอาคารจัดแสดง

ประวัติการสร้าง

ไม่ทราบประวัติการสร้างที่แน่ชัด แต่จากรูปแบบใบเสมาและอักขระทำให้กำหนดอายุได้ว่าสร้างขึ้นในสมัยทวารวดี พุทธศตวรรษที่ 14-15

กระบวนการสร้าง/ผลิต

สลักหิน

ประวัติการอนุรักษ์

ค้นพบโดยบังเอิญจากอำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร

ลักษณะทางศิลปกรรม

ใบเสมาแผ่นแบน ทั้ง 2 ด้านมีภาพสลักปรากฏอยู่ ด้านแรกทำรูปหม้อต่อด้วยกรวยอยู่ตรงกลางและกลีบบัวประดับอยู่ตอนล่าง ด้านที่สองทำรูปแท่นสี่เหลี่ยมต่อด้วยทรงกรวยอยู่ตรงกลางและกลีบบัวประดับอยู่ตอนล่าง ใกล้ๆกับรูปทรงกรวยมีข้อความจารึก

รูปที่สลักอยู่ตรงกลางของด้านทั้งสองมีความเห็นจากนักวิชาการเป็น 2 ทาง คือ บางท่านสันนิษฐานว่าเป็นรูปสถูป ขณะที่บางท่านสันนิษฐานว่าเป็นรูปเครื่องบวงสรวงทำนองบายศรี
สกุลช่างภาคอีสาน
ข้อมูลที่สำคัญทางวิชาการ

ใบเสมาจากบ้านพันนา อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร แผ่นนี้ มีจารึกที่เอ่ยถึงการทำบุญในพุทธศาสนา ทั้งยังมีภาพสลักทั้ง 2 ด้าน โดยด้านหนึ่งเป็นรูปหม้อต่อด้วยกรวย อีกด้านหนึ่งไม่แน่ชัดว่าเป็นสิ่งใดแต่องค์ประกอบหลักมีฐานสี่เหลี่ยมต่อด้วยรูปทรงกรวย

จารึกที่พบเขียนเป็นภาษามอญโบราณ อักษรหลังปัลลวะ แบบอักษรอยู่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 14-15 มี 2 บรรทัด แปลเป็นภาษาไทยตามบรรทัดได้ดังนี้ บรรทัดที่ 1 “ผู้อยู่ในตระกูลมิปสุรยะรวมกันสร้างดาลประตูหน้าต่างวิหาร(วัด)นี้” บรรทัดที่ 2 “ด้านข้าง”

ยุคประวัติศาสตร์
สมัย/รูปแบบศิลปะทวารวดี
อายุพุทธศตวรรษที่ 14-15
ศาสนาพุทธ
ลัทธิ/นิกายเถรวาท
ศาสนา/ความเชื่อที่เกี่ยวข้องพุทธศาสนาเถรวาท

รูปแบบลิขสิทธิ์Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)
เจ้าของสิทธิ์ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
วันที่จัดทำข้อมูล2015-09-30
ผู้จัดทำข้อมูลรุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง
บรรณานุกรม

ก่องแก้ว วีระประจักษ์. “จารึกใบเสมาบ้านพันนา” ศิลปากร, ปีที่ 50, ฉบับที่ 2 (มีนาคม-เมษายน 2550), หน้า 52-57.

รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง. ทวารวดีในอีสาน. กรุงเทพฯ : มติชน, 2558.

รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง. รายงานการวิจัยเรื่องหลักหิน-ใบเสมาในวัฒนธรรมทวารวดีภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. กรุงเทพฯ : สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2557.