ค้นหางานศิลปกรรม
ฐานข้อมูลศิลปกรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ใบเสมา
คำสำคัญ : ใบเสมา
ชื่อหลัก | พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ขอนแก่น |
---|---|
ประเภทงานศิลปะ | ประติมากรรม |
ตำบล | ในเมือง |
อำเภอ | เมือง |
จังหวัด | ขอนแก่น |
ภาค | ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ |
ประเทศ | ไทย |
พิกัดภูมิศาสตร์ ค่าองศาทศนิยม | Lat : 16.446119 Long : 102.83852 |
พิกัดภูมิศาสตร์ พิกัดกริด | Zone : 47 Q Hemisphere : N E : 269213.66 N : 1819516.46 |
ตำแหน่งงานศิลปะ | ภายในอาคารจัดแสดง |
ประวัติการสร้าง | ไม่ทราบประวัติการสร้างที่แน่ชัด แต่จากรูปแบบใบเสมาและอักขระทำให้กำหนดอายุได้ว่าสร้างขึ้นในสมัยทวารวดี พุทธศตวรรษที่ 14-15 |
---|---|
กระบวนการสร้าง/ผลิต | สลักหิน |
ประวัติการอนุรักษ์ | ค้นพบโดยบังเอิญจากอำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร |
ลักษณะทางศิลปกรรม | ใบเสมาแผ่นแบน ทั้ง 2 ด้านมีภาพสลักปรากฏอยู่ ด้านแรกทำรูปหม้อต่อด้วยกรวยอยู่ตรงกลางและกลีบบัวประดับอยู่ตอนล่าง ด้านที่สองทำรูปแท่นสี่เหลี่ยมต่อด้วยทรงกรวยอยู่ตรงกลางและกลีบบัวประดับอยู่ตอนล่าง ใกล้ๆกับรูปทรงกรวยมีข้อความจารึก รูปที่สลักอยู่ตรงกลางของด้านทั้งสองมีความเห็นจากนักวิชาการเป็น 2 ทาง คือ บางท่านสันนิษฐานว่าเป็นรูปสถูป ขณะที่บางท่านสันนิษฐานว่าเป็นรูปเครื่องบวงสรวงทำนองบายศรี |
สกุลช่าง | ภาคอีสาน |
ข้อมูลที่สำคัญทางวิชาการ | ใบเสมาจากบ้านพันนา อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร แผ่นนี้ มีจารึกที่เอ่ยถึงการทำบุญในพุทธศาสนา ทั้งยังมีภาพสลักทั้ง 2 ด้าน โดยด้านหนึ่งเป็นรูปหม้อต่อด้วยกรวย อีกด้านหนึ่งไม่แน่ชัดว่าเป็นสิ่งใดแต่องค์ประกอบหลักมีฐานสี่เหลี่ยมต่อด้วยรูปทรงกรวย จารึกที่พบเขียนเป็นภาษามอญโบราณ อักษรหลังปัลลวะ แบบอักษรอยู่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 14-15 มี 2 บรรทัด แปลเป็นภาษาไทยตามบรรทัดได้ดังนี้ บรรทัดที่ 1 “ผู้อยู่ในตระกูลมิปสุรยะรวมกันสร้างดาลประตูหน้าต่างวิหาร(วัด)นี้” บรรทัดที่ 2 “ด้านข้าง” |
ยุค | ประวัติศาสตร์ |
สมัย/รูปแบบศิลปะ | ทวารวดี |
อายุ | พุทธศตวรรษที่ 14-15 |
ศาสนา | พุทธ |
ลัทธิ/นิกาย | เถรวาท |
ศาสนา/ความเชื่อที่เกี่ยวข้อง | พุทธศาสนาเถรวาท |
รูปแบบลิขสิทธิ์ | Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND) |
---|---|
เจ้าของสิทธิ์ | ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) |
วันที่จัดทำข้อมูล | 2015-09-30 |
ผู้จัดทำข้อมูล | รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง |
บรรณานุกรม | ก่องแก้ว วีระประจักษ์. “จารึกใบเสมาบ้านพันนา” ศิลปากร, ปีที่ 50, ฉบับที่ 2 (มีนาคม-เมษายน 2550), หน้า 52-57. รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง. ทวารวดีในอีสาน. กรุงเทพฯ : มติชน, 2558. รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง. รายงานการวิจัยเรื่องหลักหิน-ใบเสมาในวัฒนธรรมทวารวดีภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. กรุงเทพฯ : สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2557. |