จิตรกรรมฝาผนังที่พระพุทธรัตนสถาน

จิตรกรรมฝาผนังภายในพุทธรัตนสถานที่เคยมีมาแต่เดิมเขียนโดยช่างจีน 10 คน โดยจ่ายค่าจ้างด้วยข้าวสาร จิตรกรรมฝาผนังทั้ง 4 ด้าน เขียนเล่าประวัติของพระพุทธบุษยรัตนจักรพรรดิพิมลมณีมัย พระพุทธรูปประธานเดิมของพระพุทธรัตนสถาน

ต่อมาพระพุทธรัตนสถานได้รับความเสียหายในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ในปี พ.ศ. 2504 สำนักพระราชวังได้มอบหมายให้กรมศิลปากรเขียนภาพพระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร รัชกาลที่ 8 และพระบาทสมเด็จพระปรมิทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 ในช่วงพ.ศ. 2488 – 2499

-

-

จิตรกรรมฝาผนังภายในพระพุทธรัตนสถานแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ผนังเหนือช่องประตูและหน้าต่างเป็นงานจิตรกรรมดั้งเดิมสมัยรัชกาลที่ 4 เขียนเรื่องประวัติพระพุทธบุษยรัตนจักรพรรดิพิมลมณีมัย ตั้งแต่อัญเชิญเสด็จจากลพบุรีสู่เมืองหริภุญชัยไปจนถึงการเสด็จสู่กรุงรัตนโกสินทร์และการสมโภช มีการผสมผสานระหว่างเทคนิคการเขียนแบบไทยประเพณีดั้งเดิมเข้ากับเทคนิคการเขียนจิตรกรรมแบบตะวันตกที่เพิ่งจะเข้ามาในสมัยนั้น ทำให้ภาพจิตรกรรมฝาผนังมีความสมจริงมากขึ้นกว่างานแบบไทยประเพณีดั้งเดิม จิตรกรรมฝาผนังระหว่างช่องหน้าต่างเล่าประวัติของพระพุทธรัตนสถานตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 4 ถึงรัชกาลที่ 9 โดยมีการแทรกเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์หรือบริบทสังคมในสมัยนั้นๆ ลงไปในฉาก เป็นงานที่ผสมผสานจิตรกรรมแบบไทยประเพณีและทัศนียวิทยาแบบตะวันตก มีการแสดงรูปบุคคล เครื่องแต่งกาย พาหนะ สถาปัตยกรรม วัฒนธรรมประเพณีตรงตามยุคสมัยในฉากนั้นๆเพื่อให้เกิดความสมจริง

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้กรมศิลปากรเขียนภาพจิตรกรรมฝาผนังภายในพระพุทธรัตนสถานขึ้นใหม่ มีเนื้อหาเกี่ยวกับประวัติการก่อสร้างพระพุทธรัตนสถาน และพระราชกรณียกิจที่สำคัญในสมัยรัชกาลที่ 4 - รัชกาลที่ 9 รูปแบบของงานจิตรกรรมมีความสมจริงแบบร่วมสมัย ปรากฏเหตุการณ์และสถานที่ต่างๆ ที่มีอยู่จริง โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาพพระพุทธรัตนสถานที่ปรากฏอยู่เกือบทุกห้องภาพซึ่งเป็นพระราชกรณียกิจในแต่ละรัชกาล

-

-

-

จิตรกรรมฝาผนังพระพุทธรัตนสถานตามแนวพระราชดำริ. เล่ม 3. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2548.

ศักดิ์ชัย สายสิงห์. พุทธศิลป์สมัยรัตนโกสินทร์ : พัฒนาการของงานช่างและแนวคิดที่ปรับเปลี่ยน. กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ, 2556.