ค้นหางานศิลปกรรม
ฐานข้อมูลศิลปกรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
พระมหาธาตุเจดีย์นภเมทนีดล
คำสำคัญ : พระมหาธาตุเจดีย์นภเมทนีดล, พระมหาธาตุนภเมทนีดล, ดอยอินทนนท์
ชื่อเรียกอื่น | พระมหาธาตุนภเมทนีดล |
---|---|
ชื่อหลัก | ดอยอินทนนท์ จ.เชียงใหม่ |
ประเภทงานศิลปะ | สถาปัตยกรรม |
ตำบล | บ้านหลวง |
อำเภอ | จอมทอง |
จังหวัด | เชียงใหม่ |
ภาค | ภาคเหนือ |
ประเทศ | ไทย |
พิกัดภูมิศาสตร์ ค่าองศาทศนิยม | Lat : 18.552061 Long : 98.479966 |
พิกัดภูมิศาสตร์ พิกัดกริด | Zone : 47 Q Hemisphere : N E : 445080.84 N : 2051469.76 |
ตำแหน่งงานศิลปะ | บนดอยอินทนนท์ ใกล้กับพระมหาธาตุเจดีย์นภพลภูมิสิริ |
ประวัติการสร้าง | กองทัพอากาศได้สร้างพระมหาธาตุเจดีย์นภเมทนีดล เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2530 และน้อมเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระปรมิรทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เพื่อเฉลิมพระเกียรติในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ เคียงคู่กับพระมหาธาตุเจดีย์นภพลภูมิสิริ ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระปรมิรทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์ก่อสร้างเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2529 โดยมีพลอากาศเอกประพันธ์ ธูปะเตมีย์ ผู้บัญชาการทหารอากาศเป็นประธาน มีนางไขศรี ตันศิริ และนายสันติ ชยสมบัติ เป็นสถาปนิกผู้ออกแบบ และนายกัญจนจักก์ สถาปนสุต เป็นวิศวกร |
---|---|
กระบวนการสร้าง/ผลิต | - |
ประวัติการอนุรักษ์ | - |
ขนาด | สูง 60 เมตร |
ลักษณะทางศิลปกรรม | เจดีย์เป็นทรงระฆังแปดเหลี่ยมมีลวดบัวรัดแบ่งองค์เจดีย์ออกเป็น 3 ชั้น ผิวภายนอกองค์เจดีย์ประดับด้วยโมเสกแก้วสีน้ำตาล ส่วนยอดสุดเป็นปลียอดสีทองรองรับด้วยดอกบัวบาน 8 กลีบ เหนือปลียอดกั้นฉัตรโลหะสีเงิน 9 ชั้น ตัวเจดีย์ตั้งอยู่บนระเบียงกว้าง 2 ระดับ ประดับด้วยซุ้มภาพดินเผาเป็นเรื่องทศชาติชาดกและภาพป่าหิมพานต์ ซุ้มระเบียงด้านล่างเป็นสัญลักษณ์กองทัพอากาศ ในขณะที่ทางเข้าเจดีย์ประดิษฐานพระปรมาภิไธยย่อ ภปร. ทั้ง 4 ด้าน ภายในเป็นห้องโถง ประดิษฐานพระพุทธรูปนั่งปางประทานพรแกะสลักจากหินแกรนิตสีเขียวจากอินโดนีเซียไว้ที่กึ่งกลางโถง พระบาทสมเด็จพระปรมิรทรมหาภูมิพลอดุลยเดชพระราชทานนามว่า “พระพุทธบรมศาสดานวมินทรมหาจักรีราชานุสรณ์ สัฐิพรรษาสถาพรพิพัฒน์” ผนังภายในมีภาพแกะสลักจากหินแกรนิตสีเขียวเป็นภาพสังเวชนียสถาน เพดานห้องโถงตกแต่งด้วยโมเสกแก้วเป็นรูปดอกสาละ เจดีย์องค์นี้สร้างโดยผสมผสานข้อธรรมะสำคัญในพุทธศาสนามาเป็นแนวคิดในการออกรายละเอียดต่างๆ ได้แก่ 1) ทรงแปดเหลี่ยมของเจดีย์หมายถึงมรรค 8 2) การแบ่งเจดีย์เป็น 3 ชั้น หมายถึงการบำเพ็ญบารมี 3 ขั้น ได้แก่ บารมี อุปบารมี และปรมัตถบารมี โดยแต่ละขั้นจะมีขั้นละ 10 ทัศ รวมเป็น 30 ทัศ 3) ดอกบัวบานรองรับยอดปลี หมายถึงการตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณและเสด็จดับขันธ์ปรินิพพาน นอกจากแนวคิดเรื่องพระพุทธศาสนาแล้วยังมีบางแนวคิดที่สัมพันธ์กับพระบาทสมเด็จพระปรมิรทรมหาภูมิพลอดุลยเดชด้วย คือ เจดีย์มีความสูง 60 เมตร หมายถึงการสร้างเมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจริญพระชนมพรรษา 60 พรรษา |
ข้อมูลที่สำคัญทางวิชาการ | พระมหาธาตุเจดีย์นภเมทนีดล มีความหมายว่า “พระสถูปเจดีย์บรรจุพระบรมธาตุที่ยิ่งใหญ่เพียงฟ้าจดดิน” เป็นพระเจดีย์ที่สร้างขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเนื่องในวโรกาสเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ เมื่อพ.ศ.2530 โดยจัดสร้างบนยอดดอยอินทนนท์ซึ่งเป็นยอดดอยที่มีความสูงที่สุดในประเทศไทย การออกแบบพระมหาธาตุเจดีย์เป็นไปตามแนวคิดเนื่องในพุทธศาสนา รวมทั้งยังมีความเกี่ยวข้องกับพระราชประวัติของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช |
ข้อสังเกตอื่นๆ | - |
ยุค | ประวัติศาสตร์ |
สมัย/รูปแบบศิลปะ | รัตนโกสินทร์ |
อายุ | พุทธศตวรรษที่ 26 |
ศาสนา | พุทธ |
ลัทธิ/นิกาย | เถรวาท |
ศาสนา/ความเชื่อที่เกี่ยวข้อง | พุทธศาสนาเถรวาท |
ตำนานที่เกี่ยวข้อง | - |
งานศิลปะที่เกี่ยวข้อง | พระมหาธาตุนภพลภูมิสิริ จังหวัดเชียงใหม่ |
รูปแบบลิขสิทธิ์ | Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND) |
---|---|
เจ้าของสิทธิ์ | ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) |
วันที่จัดทำข้อมูล | 2016-03-29 |
ผู้จัดทำข้อมูล | พัสวีสิริ เปรมกุลนันท์, ธนภัทร์ ลิ้มหัสนัยกุล |
บรรณานุกรม | กองทัพอากาศ. พระมหาธาตุนภเมทนีดล-นภพลภูมิสิริ. กรุงเทพฯ: กองทัพอากาศ, 2542. ทศพล จังพาณิชย์กุล. พระธาตุเจดีย์มรดกล้ำค่าของเมืองไทย. กรุงเทพฯ: คอมม่า, 2546. สมชาติ จึงสิริอารักษ์. “สถาปนิกรุ่นแรกๆของคณะสถาปัตยกรรมไทย มหาวิทยาลัยศิลปากร ความสำเร็จของวันวานฤๅคำตอบของวันพรุ่ง” สถาปัตยกรรมไทยเฉลิมพระเกียรติ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: คณะสถาปัยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2549. |