ตึกแถวถนนหน้าพระลาน

ตึกแถวบริเวณถนนหน้าพระลานนี้สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 พร้อมกับการขยายถนนหน้าพระลาน โดยได้โปรดเกล้าฯให้รื้อกำแพงวังและให้สร้างตึกแถวเพื่อใช้ต้อนรับแขกบ้านแขกเมืองและใช้ในการพาณิชย์

ก่ออิฐฉาบปูน

สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ได้บูรณะตึกแถวถนนหน้าพระลานระหว่างปี พ.ศ. 2552 – 2554

เป็นอาคารสองชั้น ผังอาคารมีลักษณะเป็นรูปตัว E ขนานไปกับแนวถนน มี 3 มุขคือ มุขกลางและหัวท้ายโดยเชื่อมต่อกันด้วยปีก มีการแบ่งเป็นห้องๆ มุขกลางมี 3 ห้อง มีหน้าบันครึ่งวงกลมขนาดใหญ่ตกแต่งด้วยปูนปั้นรูปดอกบัวขนาบด้วยแจกัน คอสองประดับเฟื่องอุบะ ระเบียงชั้นสองมีเสาลอยรับหน้าบัน หน้าต่างโค้งแบบบานแฝดในกรอบวงโค้งคู่กับซุ้มโค้งด้านล่างที่มีชุดบานเฟี้ยม หลังคามุงด้วยกระเบื้องว่าว

ตึกแถวที่ริมถนนหน้าพระลานสร้างขึ้นในบริเวณเดิมของวังและแนวกำแพงวังที่อยู่ใกล้กันกับพระบรมมหาราชวัง ก่อสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 เพื่อให้เช่าเป็นที่อยู่อาศัยและเป็นอาคารพาณิชย์ โดยส่งผลประโยชน์ต่างๆ ให้แก่เจ้าของวัง ตึกแถวเหล่านี้จะหันหน้าสู่ถนนอันเป็นเส้นทางสัญจรใหม่ในสมัยนั้น รูปแบบของตึกแถวได้รับอิทธิพลมาจากศิลปะตะวันตก ซึ่งนิยมประดับประดาอาคารด้วยลายปูนปั้น ซุ้มประตูหน้าต่างวงโค้ง ซึ่งเป็นรูแบบที่คล้ายกันกับตึกแถวที่ถนนมหาราช

-

-

ตึกแถวบนถนนมหาราช ตึกแถวในพื้นที่ใกล้เคียงที่สร้างในยุคสมัยเดียวกันและมีรูปแบบทางสถาปัตยกรรมที่ใกล้เคียงกัน

สมชาติ จึงสิริอารักษ์. สถาปัตยกรรมแบบตะวันตกในสยามสมัยรัชกาลที่ 4 – พ.ศ. 2480. กรุงเทพฯ: คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2553.

183 มรดกสถาปัตยกรรมในประเทศไทย เล่ม 2 : 1 ทศวรรษรางวัลอนุรักษ์ดีเด่น 2546 – 2555. กรุงเทพฯ: สมาคมสถาปนิกสยาม, 2555.