พระวิหารหลวง วัดสุทัศนเทพวราราม

พระวิหารหลวงสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 1 แล้วเสร็จในสมัยรัชกาลที่ 3 และมีการบูรณะเพิ่มเติมในสมัยรัชกาลที่ 4

ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานในราชกิจจานุเบกษาเล่มที่ 66 ตอนที่ 64 วันที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2492

พระวิหารหลวงมีแผนผังรูปสี่เหลี่ยม ตั้งอยู่บนฐานไพทีสูง ด้านหน้าหันทางทิศเหนือ ตัวอาคารก่ออิฐถือปูน หลังคาเครื่องไม้มุงกระเบื้องสีส้มสลับเขียวซ้อนชั้น กรอบหน้าบันประดับเครื่องลำยอง มีเสาพาไลย่อมุมรองรับเครื่องหลังคาโดยรอบพระวิหาร เสาพาไลประดับบัวหัวเสาปิดทองประดับกระจกและมีคันทวย หน้าบันเครื่องไม้ปิดทองประดับกระจกรูปพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ ด้านหน้าพระวิหารหลวงทางทิศเหนือมีมุขลด เครื่องหลังคาซ้อนชั้น ที่หน้าบันประดับรูปพระนารายณ์ทรงครุฑ

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชโปรดเกล้าฯ ให้สร้างวัดมหาสุทธาวาส เมื่อพ.ศ.2350 โดยสร้างพระวิหารขึ้นก่อนเพื่อประดิษฐานหลวงพ่อโตหรือพระศรีศากยมุนี ซึ่งอัญเชิญมาจากพระวิหารหลวงวัดมหาธาตุจังหวัดสุโขทัย แต่การสร้างวัดยังไม่แล้วเสร็จก็สิ้นรัชกาล ในรัชกาลต่อมาได้ดำเนินการก่อสร้างต่อ กระทั่งเสร็จสมบูรณ์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวซึ่งได้พระราชทานนามวัดใหม่ว่า “วัดสุทัศนเทพวราราม”

ภายในพระวิหารหลวงประดิษฐานพระศรีศากยมุนีเป็นพระพุทธรูปประธาน โดยเป็นพระพุทธรูปในศิลปะสุโขทัย ประทับนั่งขัดสมาธิราบปางมารวิชัย ที่ผนังและเสาในประธานเขียนภาพจิตรกรรมที่เกี่ยวข้องกับเรื่องพุทธประวัติและไตรภูมิโลกสัณฐาน

ศิลปากร.กรม.ทะเบียนโบราณสถาน. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2532.

สองศตวรรษวัดสุทัศนเทพวราราม : ศูนย์กลางจักรวาล ศูนย์กลางพระนคร . กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้ง, 2550.