พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชโปรดเกล้าฯ ให้สร้างวัดพระศรีรัตนศาสดารามพร้อมกับการสร้างพระบรมมหาราชวังเมื่อ พ.ศ. 2325 การสร้างวัดแล้วเสร็จเมื่อ พ.ศ. 2327 และมีการสมโภชฉลองวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เมื่อ พ.ศ. 2328

มีการบูรณปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่ในรัชกาลที่ 3, รัชกาลที่ 5, รัชกาลที่ 7 และรัชกาลที่ 9 ซึ่งมักเป็นวาระที่บรรจบกับการฉลองพระนครทุก 50 ปี

พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดารามเป็นอาคารหลังคาคลุมแบบไทยประเพณี ผังรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า หันหน้าไปทางทิศตะวันออกและมีกำแพงแก้วล้อมรอบ

ส่วนหลังคาเป็นเครื่องไม้มุงกระเบื้องพื้นสีน้ำเงิน ขอบมุงกระเบื้องสีส้มและเหลือง หลังคาซ้อน 3 ชั้น 4 ตับ ปิดทองประดับกระจก ประดับช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ นาคสะดุ้ง หน้าบันทั้ง 2 ด้าน ประดับรูปพระนารายณ์ทรงครุฑ พื้นหลังประดับลายก้านขด

ตัวอาคารก่ออิฐถือปูน ผนังอาคารด้านนอกปิดทองประดับกระจก ลวดลายทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ ฐานโดยรอบอาคารประดับประติมากรรมรูปครุฑยุดนาค มีซุ้มประตูเรือนยอดที่ด้านหน้าและด้านหลังพระอุโบสถ ด้านละ 3 ซุ้มประตู มีประติมากรรมสิงโตสำริด 3 คู่ ประดับที่บันไดทางขึ้นด้านหน้า

ระเบียงโดยรอบพระอุโบสถมีเสาพาไลย่อมุมไม้สิบสองปิดทองประดับกระจก ประดับบัวแวงที่หัวเสา มีคันทวยรองรับบริเวณชายคา

1. วัดพระศรีรัตนศาสดารามตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือในพระบรมมหาราชวัง พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเพื่อเป็นวัดประจำพระบรมมหาราชวังเช่นเดียวกับวัดพระศรีสรรเพชญ์ในพระราชวังหลวงที่กรุงศรีอยุธยา จึงเป็นวัดที่มีเพียงเขตพุทธาวาส ไม่มีพระสงฆ์จำพรรษา

2. ภายในพระอุโบสถเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรหรือพระแก้วมรกต ซึ่งถือเป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของกรุงรัตนโกสินทร์ นอกจากนี้ยังมีพระพุทธรูปสำคัญอื่นๆที่ประดิษฐานอยู่ภายในพระอุโบสถ อาทิ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกและพระพุทธเลิศหล้านภาลัย และ พระสัมพุทธพรรณี เป็นต้น

พุทธศาสนาเถรวาท

ตำนานพระแก้วมรกต

มีความเกี่ยวข้องกับแนวคิดในการสร้างและรูปแบบของอาคารหลังคาคลุมในศิลปะอยุธยา

ศิลปากร, กรม. จดหมายเหตุการบูรณะปฏิสังขรณ์วัดพระศรีรัตนศาสดารามและพระบรมมหาราชวังในการฉลองพระนครครบ 200 ปี พุทธศักราช 2525. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2525.

แน่งน้อย ศักดิ์ศรี, ม.ร.ว. พระบรมมหาราชวังและวัดพระศรีรัตนศาสดาราม. กรุงเทพฯ: ริเวอร์บุ๊คส์, 2543.