ค้นหางานศิลปกรรม

ฐานข้อมูลศิลปกรรมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

 
 
 
 
 
 
 

เศียรพระโพธิสัตว์เมตไตรยะ

คำสำคัญ : พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร, พระโพธิสัตว์, เศียร, ถ้ำถมอรัตน์, เมืองศรีเทพ, พระเมตไตรยะ

ชื่อหลักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
ประเภทงานศิลปะประติมากรรม
ตำบลพระบรมมหาราชวัง
อำเภอเขตพระนคร
จังหวัดกรุงเทพมหานคร
ภาคภาคกลาง
ประเทศไทย
พิกัดภูมิศาสตร์
ค่าองศาทศนิยม
Lat : 13.7576
Long : 100.492222
พิกัดภูมิศาสตร์
พิกัดกริด
Zone : 47 P
Hemisphere : N
E : 661329.97
N : 1521418.09
ตำแหน่งงานศิลปะจัดแสดงภายในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร

ประวัติการสร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับประวัติการสร้าง แต่จากรูปแบบทางศิลปกรรมที่สัมพันธ์กับศิลปะเขมรสมัยก่อนเมืองพระนครแบบไพรกเมงและกำพงพระ จึงเชื่อว่าสลักขึ้นเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 13

กระบวนการสร้าง/ผลิต

สลักหินผนังถ้ำ

ลักษณะทางศิลปกรรม

เศียรพระโพธิสัตว์เมตรไตรยะองค์นี้เป็นประติมากรรมนูนสูงบนผนังถ้ำ แต่ถูกคนร้ายลักลอบกะเทาะออกมา พระพักตร์ยาว พระขนงโก่ง พระเนตรเหลือบ พระนาสิกและพระโอษฐ์สมส่วน พระเกศายาวหวีเสยเกล้าเป็นมวยอยู่เหนือพระเศียร มวยพระเกศาเป็นทรงกระบอกขนาดใหญ่ พระเกศารูปวงโค้งซ้อนลงมาเป็นชั้นๆ ปรากฏสัญลักษณ์รูปสถูปประดับอยู่กลางมวยพระเกศา

ข้อมูลที่สำคัญทางวิชาการ

เศียรพระโพธิสัตว์เมตไตรยะจากถ้ำถมอรัตน์ อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ สะท้อนถึงการนับถือพุทธศาสนามหายานที่แพร่หลายอยู่ในบริเวณเมืองศรีเทพและถ้ำถมอรัตน์ นอกจากนี้ในทางรูปแบบยังสะท้อนให้เห็นว่ามีการติดต่อกับชุมชนที่นับถือพุทธศาสนามหายานในภาคอีสานตอนล่างแถบจังหวัดนครราชสีมาและบุรีรัมย์ เพราะมีรูปแบบตามศิลปะเขมรก่อนเมืองพระนครเช่นเดียวกัน

ข้อสังเกตอื่นๆ

ถูกลักลอบสกัดออกมาจากถ้ำถมอรัตน์ อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์

ยุคประวัติศาสตร์
สมัย/รูปแบบศิลปะลพบุรี, เขมรในประเทศไทย
อายุพุทธศตวรรษที่ 13
ศาสนาพุทธ
ลัทธิ/นิกายมหายาน
ศาสนา/ความเชื่อที่เกี่ยวข้องพุทธศาสนามหายาน
งานศิลปะที่เกี่ยวข้อง

1. พระโพธิสัตว์จากเมืองฝ้าย อำเภอหนองหงส์ จังหวัดบุรีรัมย์

2. พระโพธิสัตว์จากบ้านโตนด อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา

3. ประติมากรรมสำริดจากเขาปลายบัด อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์

รูปแบบลิขสิทธิ์Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC BY-NC-ND)
เจ้าของสิทธิ์ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
วันที่จัดทำข้อมูล2016-10-13
ผู้จัดทำข้อมูลรุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง
บรรณานุกรม

สุภัทรดิศ ดิศกุล, หม่อมเจ้า. ประติมากรรมขอม. กรุงเทพฯ : กรุงสยามการพิมพ์, 2515.

สุภัทรดิศ ดิศกุล, หม่อมเจ้า. ศิลปะสมัยลพบุรี. กรุงเทพฯ : มหาวิทาลัยศิลปากร, 2547.