พระวิษณุ

ไม่ปรากฏหลักฐานลายลักษณ์อักษรระบุถึงประวัติการสร้างพระวิษณุองค์นี้ แต่จากรูปแบบทางศิลปกรรมที่สัมพันธ์กับประติมากรรมพระวิษณุในประเทศอินเดียช่วงก่อนพุทธศตวรรษที่ 10 เช่น ศิลปะของราชวงศ์กุษาณะซึ่งเป็นราชวงศ์ที่ครองอินเดียภาคเหนือ ศิลปะอินเดียภาคใต้แถบรัฐอานธระประเทศซึ่งขณะนั้นปกครองโดยราชวงศ์ศาตวาหนะและอิกษวากุตามลำดับ จึงเชื่อว่าพระวิษณุองค์นี้น่าจะสร้างขึ้นในห้วงพุทธศตวรรษที่ 9-10

สลักหิน

พระวิษณุองค์นี้อยู่ในอิริยาบถยืนตรง สวมมงกุฎทรงกระบอกหรือกิรีฏมกุฏ ซึ่งเป็นลักษณะสำคัญที่เห็นได้ชัดของพระวิษณุรุ่นแรกๆ ในดินแดนไทย

พระองค์มี 4 พระกรตามแบบแผนทางประติมานวิทยาของพระวิษณุ พระกรขวาหน้าแสดงปางประทานอภัย พระหัตถ์ขวาหลังถือตะบอง พระหัตถ์ซ้ายหน้าถือสังข์ในระดับพระโสณี (สะโพก) พระหัตถ์ซ้ายหลังหักหายซึ่งแต่เดิมควรถือจักร ท่าทางและการถือสิ่งของในตำแหน่งข้างต้นนี้มีมาก่อนแล้วในรูปพระวิษณุในศิลปะอินเดียภาคเหนือรุ่นก่อนพุทธศตวรรษที่ 10

พระวิษณุจากวัดศาลาทึง อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี องค์นี้ เชื่อว่าเป็นพระวิษณุที่เก่าที่สุดในดินแดนไทยเท่าที่พบกันในปัจจุบัน แสดงให้เห็นถึงจุดเริ่มต้นของการประดิษฐานศาสนาพราหมณ์ในคาบสมุทรภาคใต้เป็นอย่างดี

พิริยะ ไกรฤกษ์. ประวัติศาสตร์ศิลปะในประเทศไทย ฉบับคู่มือนักศึกษา. กรุงเทพฯ : อมรินทร์การพิมพ์, 2528.

พิริยะ ไกรฤกษ์. ศิลปะทักษิณก่อนพุทธศตวรรษที่ 19. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2523.