ปูนปั้นเรื่องพุทธศาสนาวัดบางกะพ้อม

ปูนปั้น ระบายสี ปิดทอง ประดับกระจกสี

ปูนปั้น ระบายสี ปิดทอง ประดับกระจกสี

ภาพปูนปั้นระบายสีและใช้เทคนิคการปิดทองประดับกระจกอยู่ที่บริเวณผนังทั้ง 4 ด้านของวิหารพระพุทธบาท ผนังด้านทิศตะวันออกเล่าเรื่องพุทธประวัติตอนสำคัญได้แก่ นางสุชาดาถวายข้าวมธุปายาส ลอยถาด เสด็จดับขันธ์ปรินิพพาน ผนังด้านทิศใต้เล่าเรื่องถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ โดยมีภาพจริยวัตรสงฆ์ประกอบร่วมอยู่ด้วย ผนังด้านทิศตะวันตกเป็นภาพพระอดีตพุทธเจ้าทั้ง 3 องค์ ผนังด้านทิศเหนือเล่าเรื่องตำนานรอยพระพุทธบาท

ภายในวิหารวัดบางกะพ้อม จ.สมุทรสงคราม มีภาพปูนปั้นประดับผนังเล่าเรื่องเกี่ยวกับพุทธศาสนา ซึ่งแตกต่างจากแห่งอื่นๆที่นิยมเขียนภาพจิตรกรรม ภาพปูนปั้นเหล่านี้บอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธศาสนาได้แก่ เรื่องพุทธประวัติ ตำนานรอยพระพุทธบาท และจริยวัตรสงฆ์ เช่น อสุภกรรมฐาน ธุดงควัตร เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีภาพวิถีชีวิตชาวบ้านร่วมอยู่ด้วย จากรูปแบบของภาพปูนปั้นสันนิษฐานว่าจะเป็นศิลปกรรมในสมัยรัชกาลที่ 3-4 เนื่องจากปรากฏภาพอาคารบ้านเรือนที่มีอิทธิพลศิลปะจีนและตะวันตก และคำนึงถึงหลักทัศนียวิทยา ทำให้แลเห็นความตื้นลึกของภาพบุคคลและวัตถุที่อยู่ในอาคาร ทั้งยังใช้การระบายสี การปิดทองประดับกระจกในส่วนสำคัญของเรื่อง เช่น มณฑปประดิษฐานรอยพระพุทธบาทเพื่อขับเน้นให้โดดเด่นมากยิ่งขึ้น อนึ่ง การทำภาพปูนปั้นเรื่องตำนานรอยพระพุทธบาทนั้นสอดคล้องกับการประดิษฐานพระพุทธบาท 4 รอยภายในวิหารแห่งนี้ด้วย

ชัยณรงศ์ วิรุฬพัฒน์. “ภาพปูนปั้นบนฝาผนังในพระวิหารวัดบางกะพ้อม อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม”(วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาทฤษฎีศิลป์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2554).