พระสุริยเทพ

ไม่ทราบประวัติการสร้างที่แน่ชัด แต่จากรูปแบบทางศิลปกรรมที่เทียบได้กับเทวรูปยุคแรกเริ่มประวัติศาสตร์ในดินแดนไทย และศิลปะทวารวดี ทำให้กำหนดอายุพระวิษณุองค์นี้ได้ราวพุทธศตวรรษที่ 12-13

สลักหิน

ค้นพบจากเมืองศรีเทพ อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์

พระสุริยเทพองค์นี้ชำรุดเสียหายหลายส่วน ยืนตรง สวมกิรีฏมกุฏแปดเหลี่ยม หรือหมวกทรงกระบอกแปดเหลี่ยม มีลวดลายกนกประดับด้านหน้าของมกุฏ ประภามณฑลขนาดใหญ่อยู่เบื้องหลังพระเศียร ลักษณะทั้งสองนี้ทำให้ทราบว่าเป็นพระสุริยเทพหรือพระอาทิตยเทพ

พระพักตร์แบน สวมกุณฑลแบบห่วงกลมซึ่งพบได้ทั่วไปในประติมากรรมศิลปะทวารวดี สวมกรองศอที่มีลายกนกแบบทวารวดี พระองค์สวมผ้าแบบ Tonic เป็นชิ้นเดียวกันคลุมตั้งแต่พระอังสาจนจรดพระชานุ เป็นเครื่องทรงเฉพาะของพระสุริยเทพเข่นกัน

พระสุริยเทพจากเมืองศรีเทพพบจำนวนหลายองค์ ทั้งยังมีขนาดใหญ่ เป็นหลักฐานที่แสดงให้เห็นถึงความรุ่งเรืองของศาสนาพราหมณ์ในเมืองโบราณแห่งนี้ และอาจสะท้อนให้เห็นว่าเมืองศรีเทพมีศาสนาพราหมณ์ที่นับถือพระสุริยเทพเป็นการเฉพาะด้วย

วิชัย ตันกิตติกร และคณะ. อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ. กรุงเทพฯ : อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ, 2538.

ศักดิ์ชัย สายสิงห์, ศิลปะทวารวดี วัฒนธรรมพุทธศาสนายุคแรกเริ่มในดินแดนไทย. กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ, 2547.