อนุสาวรีย์ราชานุสรณ์

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเพื่อระลึกถึงพระอัครชายาเธอ 1 พระองค์ พระราชโอรส 2 พระองค์ และพระราชธิดา 1 พระองค์ ที่สิ้นพระชนม์ในปีเดียวกัน ได้แก่

1.สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์ สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2430

2.พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคนารีรัตน์ สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2430

3.สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพาหุรัดมณีมัย กรมพระเทพนารีรัตน์ สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม พ.ศ. 2430

หินอ่อนแกะสลัก

-

เป็นอนุสาวรีย์หินอ่อนแกะสลักจากประเทศอิตาลี ลักษณะเป็นแท่นรูปทรงสี่เหลี่ยม แต่ละด้านแกะลวดลายเป็นคูหาสำหรับประดิษฐานพระรูปหินอ่อนแกะสลักเจ้านายที่สิ้นพระชนม์ไปแล้วทั้ง 4 พระองค์ เหนือขึ้นไปเป็นแท่งเสาทรงสี่เหลี่ยมสอบขึ้นไปจนถึงยอด

อนุสาวรีย์ราชานุสรณ์เป็นอนุสาวรีย์ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯให้สร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ระลึกถึงพระราชธิดา พระราชโอรส และพระอรรคชายาเธอ ที่สิ้นพระชนม์ในปีเดียวกันรวม 4 พระองค์ อนุสารีย์สั่งทำด้วยหินอ่อนและนำเข้าจากต่างประเทศ โดยมีพระรูปเหมือนพร้อมทั้งคำจารึกพระนามของเจ้านายทั้ง 4 พระองค์ ซึ่งรูปแบบและแนวคิดในการสร้างอนุสาวรีย์เป็นไปตามแบบตะวันตก

1. อนุสาวรีย์สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระราชวังบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

2. พระรูปหินอ่อนแกะสลักพระราชโอรสธิดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประดิษฐานภายในอนุสาวรีย์เสาวภาประดิษฐาน สุสานหลวงวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม กรุงเทพมหานคร

พระราชวัง, สำนัก. จิตรกรรมและประติมากรรมแบบตะวันตกในราชสำนัก. กรุงเทพฯ: สำนักฯ, 2536.

_______. พระราชวังบางปะอิน พระนครศรีอยุธยา. กรุงเทพฯ: สำนักฯ, 2548.

ศิลปากร, กรม. จดหมายเหตุพระราชวังบางปะอินและวัดนิเวศธรรมประวัติ. กรุงเทพฯ: กองจดหมายเหตุแห่งชาติ, 2537.