แบบร่างประติมากรรมพระบรมราชาอนุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช

ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี หล่อด้วยปูนปลาสเตอร์ พ.ศ. 2474

ปูนปลาสเตอร์

-

พระบรมรูปอยู่ในลักษณะทรงฉลองพระองค์และพระมาลา ประทับนั่งห้อยพระบาทบนพระราชบัลลังก์ ซึ่งเป็นแบบร่างพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เชิงสะพานพระพุทธยอดฟ้าฝั่งพระนคร หรือพระปฐมบรมราชานุสรณ์

การออกแบบพระบรมราชานุสาวรีย์นี้เป็นผลงานที่โดดเด่นของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี จัดเป็นศิลปะแบบวิชาการ (Academic art) รูปแบบของพระบรมรูปมีลักษณะที่เหมือนจริงแต่ดูน่าเกรงขาม หากพิจารณาในประเด็นของบริบททางสังคม การสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชเป็นเสมือนการเน้นพระราชอำนาจของสถาบันพระมหากษัตริย์ของไทยที่กำลังถูกท้าทาย อีกทั้งเป็นศิลปะแบบวิชาการชิ้นสุดท้ายที่ถูกกำหนดจากทางการโดยพระมหากษัตริย์ ก่อนที่รัฐไทยสมัยใหม่จะรับช่วงการอุปถัมถ์ศิลปะแบบทางการนี้ต่อไป ดังจะเห็นได้จากการที่รัฐบาลได้ตั้งคณะกรรมการพิจารณาอนุมัติการสร้างอนุสาวรีย์หลายแห่งทั่วประเทศ

-

-

ผลงานประติมากรรมอื่นๆ ของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี เช่น พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช วงเวียนใหญ่, อนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี นครราชสีมา เป็นต้น

สมพจน์ สุขาบูลย์. นำชมพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป. กรุงเทพฯ : สำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ, 2549.

สุธี คุณาวิชยานนท์. จากสยามเก่าสู่ไทยใหม่ : ว่าด้วยความพลิกผันของศิลปะจากประเพณีสู่สมัยใหม่และร่วมสมัย. กรุงเทพฯ : หอศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2545.